In deze reeks geven we een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen in het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog
Deze week van 28 augustus tot 3 september 1944: de geallieerde legers overschrijden de Belgische grens en dringen meteen door tot in Brussel
na een bliksemsnelle opmars door het noorden van Frankijk
Geallieerde pantsertroepen zijn via de Franse grens in Henegouwen meteen doorgedrongen tot in het centrum van het land en hebben Brussel bereikt
Cruciaal was de bliksemoperatie van de Britse Guards-pantserdivisie
Die kampeerde in de nacht van 2 op 3 september nog bij Douai in Noord-Frankrijk en kreeg daar bevel om naar Brussel op te rukken
Bij het krieken van een zonni­ge dag overschreed ze de Belgische grens bij Lesdain
De Household Cavalry (de verkenningstroepen van de divisie) is vliegensvlug opgerukt
In de avond zijn de tanks van het 1e bataljon Welsh Guards langs de Waterloosesteenweg de hoofdstad binnengereden
Meteen kwamen de mensen op straat om de bevrijders toe te juichen
na jaren van verplichte verduistering ’s nachts
Die 3de september verliep chaotisch in Brussel
De laatste Duitse troepen en overheidsdiensten vertrokken in een sfeer van grote spanning
onder meer in hotel Windsor en het gebouw van de NMBS
Blijkbaar wilden de vertrekken­de Duitsers bezwarende dossiers vernie­tigen
Toen er vlammen uit de koepel van het Justitiepaleis kwamen
stroomden de mensen spontaan toe om te helpen blussen
In het Jubelpark brak een vuur­gevecht uit
Tientallen Duitsers werden daarbij gedood of gevangen genomen
Bij de aankomst van de Britse tanks waren er nauwelijks nog Duitsers te bespeuren
Terwijl de Guards Brussel bevrijden is een andere Britse pantserdivisie (de 11de) op weg naar het belangrijke oorlogsdoel Antwerpen
De eerste bevrijders van België zijn nochtans de Amerikanen
Al op 2 september stak de 9de Amerikaanse tankdivisie de grens bij Chimay over
terwijl een infanteriedivisie zorgde voor de bevrijding van Doornik en een voorhoede van de 3de pantserdivisie Bergen bereikte
De bevrijding van ons land is mogelijk geworden doordat de geallieerden bijzonder snel konden oprukken door het noorden van Frankrijk
Op 31 augustus wisten ze bij Amiens drie bruggen over de Somme ongeschonden in handen te krijgen
die door de Duitsers maar zwak werden verdedigd
Aan de rechterflank vindt een vrijwel even triomfantelijke opmars van de Amerikaanse legers plaats
De Amerikanen hebben zonder veel moeite Reims
Charleville en Valenciennes bevrijd alvorens in Henegouwen de Belgische grens te overschrijden
Op 1 september is de bevelstructuur van de geallieerde strijdkrachten in Europa gewijzigd
die al opperbevelhebber van de hele geallieerde expeditiemacht was
voert voortaan rechtstreeks het opperbevel over de grondstrijdkrachten
Voor de eigenzinnige Montgomery is dat een bittere pil
net nu de geallieerde legers zoveel succes boeken
Montgomery is echter onverschillig voor dat soort overwegingen
Bovendien heeft de energieke Engelsman een andere strategische visie dan de opperbevelhebber
Montgomery is voorstander van een snelle doorstoot naar Duitsland
de voorzichtige Eisenhower wil een meer geleidelijke opmars
Het zuiden van Frankrijk wordt zo mogelijk nog sneller bevrijd dan het noorden
Op de meeste plaatsen trekken de Duitse troepen zich zo snel mogelijk terug
Dezelfde 28 augustus is in Nice een opstand van het Franse verzet uitgebroken
waarop de Duitsers vertrokken richting Italië
Een groot deel van de Côte d’Azur is de volgende dagen door Franse partizanen bevrijd
Franse troepen zijn ook oostwaarts opgerukt tot in Montpellier
Daarmee zijn de laatste Duitsers verdwenen van de Franse kusten aan de Middellandse Zee
De Sovjetlegers van maarschalk Malinovski hebben de olievelden van Ploești  (of Ploiești) in Roemenië bezet
Ze zijn nog op een dagmars van de hoofdstad Boekarest
De olie-industrie van Ploești is de voorbije twee jaar meermalen zwaar gebombardeerd door geallieerde vliegtuigen
die vertrokken vanuit bases in Noord-Afrika en Zuid-Italië
maar geen enkele aanval slaagde er in de productie ernstig te verstoren
De Duitse troepen zijn op verscheidene plaatsen ingesloten door het Roemeense leger
Een deel van die troepen is naar het naburige Bulgarije kunnen ontkomen
een halfslachtige bondgenoot van Duitsland
In Slovakije is een opstand begonnen tegen het autoritaire pro-Duitse regime en tegen de Duitse troepen aldaar
Een paar dagen eerder begonnen verzetsgroepen op te treden tegen Duitse militairen die zich uit het naburige Roemenië terugtrokken
Om te beletten dat het land helemaal bezet zou worden
is het bevel tot de opstand diezelfde dag nog gegeven
De opstandelingen hebben meteen een groot deel van het midden van Slovakije in handen
De Duitse troepen wisten echter het grootste deel daarvan snel te omsingelen
Het Rode Leger trappelt intussen al een tijd ter plaatse
Volg VRT NWS op je smartphone of tablet via de VRT NWS app
Ben je getuige van een nieuwsfeit of heb je zelf nieuws te melden?