Het Zwarte Woud is rijk aan openbare kunstwerken andere hebben een serieuzere boodschap of een sterke relatie met hun omgeving Het 33 meter lange uitkijkplatform Ellbachseeblick biedt een spectaculair uitzicht op het gletsjermeer Ellbach en de beboste bergen van het noordelijke Zwarte Woud. Het platform, gemaakt van douglashout, bevindt zich op 921 meter boven zeeniveau en is te bereiken via een mooie wandeling. baiersbronn.de Meer info algemeen: zwartewoud-hoogtepunten.info bijzondere interviews met inspirerende mensen met als gemene deler de liefde voor de tweede helft van ons leven Een wandelaar heeft in het Woud van Chimay twee verkoolde lichamen aangetroffen Het parket van Charleroi bevestigt informatie daarover van verschillende media De wandelaar trof de twee lichamen zaterdag rond 17 uur aan waarna ook de magistraat van wacht van het parket van Charleroi op de hoogte werd gesteld het parket en de wetenschappelijke politie kwamen in de loop van de avond ter plaatse Een wetsdokter en brandexpert zijn ook gevorderd" Gezien de omstandigheden gaf het parket de onderzoeksrechter opdracht om een onderzoek naar doodslag te voeren De twee slachtoffers zijn nog niet geïdentificeerd Recentelijk waren er geen meldingen van onrustwekkende verdwijningen "Er staat dinsdag een autopsie gepland Fiets Magazine nr. 5-2025 (incl. de zomer special) is nu verkrijgbaar! Bestel jouw exemplaar zonder verzendkosten in onze shop voor jezelf of als cadeau voor iemand anders In het begin van zijn profcarrière trainde de latere Tourwinnaar Jan Ullrich als een bezetenein het Zwarte Woud Het is een prachtig gebied en wij wilden zijn trainingswegen ook weleens ervaren Onze drang om in het Zuid-Duitse Zwarte Woud te fietsen kwam indirect van een man die deze regio in het begin van zijn carrière als zijn thuis beschouwde: Jan Ullrich winnaar van de grootste wielerwedstrijd ter wereld in 1997 en later vanwege dopingschandalen in ongenade gevallen was het onderwerp van het boek van journalist Daniel Friebe De beschrijvingen van Ullrichs strenge trainingsregime in deze regio inspireerden ons diezelfde wegen eens met eigen benen te ervaren Niet alleen vanwege het altijd heuvelachtige vaak bergachtige terrein dat hij vanaf zijn deur in het dorp Merdingen ter beschikking had maar ook door hoe hij zichzelf op die wegen leek te straffen We hadden gehoopt dat Ullrich zich bij ons zou voegen voor een rondje over zijn oude trainingsroutes maar hij werd op het laatste moment voor andere verplichtingen weggeroepen In plaats daarvan hadden we een e-mailwisseling Na een omweg die ons noordwaarts naar Keulen leidt arriveren we net op tijd in Baden-Baden om te genieten van een diner voor het slapen gaan We stellen de wekker in voor een vroege start om negen uur ’s ochtends Aankomen op een nieuwe plek in de nacht is altijd een beetje desoriënterend de gordijnen opentrekken en zien dat je omringd bent door imposante heuvels trekt de meeste toeristen dankzij de thermale baden een fabuleus casino – ‘het mooiste ter wereld’ volgens actrice Marlene Dietrich – en een algehele verfijnde uitstraling Onze route is een aangepaste versie van de Bädertour uit het routeboek Meine Lieblingsradtouren Schwarzwald waar Ullrich zijn medewerking aan verleende Route 16 (van de 17 die in het boek staan) is een rit vol beklimmingen dwars door het Zwarte Woud Langs dorpen met zwart-witte vakwerkhuizen en diverse kuuroorden “Afgezien van het mooie landschap en de vele geweldige steden is wat het Zwarte Woud zo speciaal maakt vooral hoe gevarieerd de routes zijn” kun je beginnen met relatief gemakkelijke beklimmingen en dan de intensiteit verhogen Er is voor ieder wat wils.” Het boek is in het Duits geschreven en De kaarten zijn echter gedetailleerd genoeg om ze zelf te kunnen natekenen De volledige 143 kilometer zou voor ons op dit moment van het jaar dus hebben we de extra lus naar Bad Teinach geschrapt en de route teruggebracht tot 100 kilometer met bijna 1900 hoogtemeters De route in het boek begint vrijwel precies waar we verblijven in het Leonardo Royal Hotel in Baden-Baden en we rijden bijna op 1.000 meter tegen de tijd dat we de top van de Schwarzmiss-pas bereiken via een serie steeds steilere beklimmingen waardoor delen van de weg zo nat zijn alsof het toch heeft geregend heeft moeite om het wegdek te drogen op deze vroege herfstdag Een tweede klim uit Lautenbach blijkt de uitschieter van de dag te zijn – een enorm steile grindweg die de meer gelijkmatige hoofdwegklim en -afdaling naar Loffenau vermijdt Het winterweer kan hier bitterkoud zijn en in combinatie met het feit dat deze regio een van de grote toeristische trekpleisters van Duitsland is zijn de effecten van de winterkou geregeld zichtbaar in het wegdek Zelfs op enkele van de hoofdwegen is onze ondergrond soms ruw en vol putten Buitensporters maken optimaal gebruik van de natuurlijke schoonheid van de regio; van de lente tot de herfst is wandelen hier enorm populair Alle soorten fietsen zijn populair – de racefiets de mountainbike en steeds meer gravelbikes De e-bike is hier intussen meer regel dan uitzondering en rijden we omhoog in de vallei via een netwerk van fietspaden en zeer kleine wegen die bekendstaan als het Panorama Fietspad een grotendeels verkeersvrije route van 287 kilometer die zich uitstrekt van Pforzheim in de noordelijke punt van het Zwarte Woud tot Waldshut in het zuiden aan de Zwitserse grens maar de route volgt de valleien en de oostelijke randen van het Woud een rit die in een paar dagen kan worden afgewerkt “Het heeft geleid tot zoveel meer fietsers op de weg – mensen van alle leeftijden.” Bad Wildbad is een geschikte plek voor de lunch aangezien we 50 van de 100 kilometer hebben afgelegd Vergeet niet om contant geld mee te nemen tijdens je ritten want vooral in kleinere gelegenheden – winkels Voorbij Bad Wildbad worden de fietspaden beter – glad kronkelig en schilderachtig – voordat we bij Sprollenhaus afslaan om de grootste klim van de dag naar de Schwarzmiss te bedwingen Op de top worden we beloond met magische uitzichten beginnen mijn benen nu de gevolgen van de dag te voelen elke klim voelt iets zwaarder aan dan de vorige Hoewel profrenners tegenwoordig veel meer op hoogte verblijven dan Ullrich in het begin van zijn carrière deed is het duidelijk hoe hij profiteerde van het leven hier Hij vertelt me dat hij niet het type fietser was dat zijn vorm tijdens ritten en specifieke beklimmingen nauwlettend in de gaten hield Het is moeilijk te beschrijven… als je benen goed zijn We hoeven alleen nog de eerste klim van de dag in tegenovergestelde richting te doen Dit is een uitstekende introductie tot de schoonheid van een regio die niet vaak wordt genoemd als het gaat om fietstoerisme misschien wel om een paar van de andere routes uit het boek na te fietsen Volgens Sudinfo werden de lichamen gevonden in het bos van Baileux deel van het Woud van Chimay — © Google Street View Een wandelaar heeft in het Woud van Chimay zaterdagnamiddag twee verkoolde lichamen aangetroffen De wandelaar trof de twee lichamen zaterdag rond 17 uur aan in het bos van Baileux Een wetsdokter en brandexpert zijn ook gevorderd” TIP Als abonnee van het Nieuwsblad krijg je ook gratis dé fiets- en wandelapp RouteYou cadeau Boven op jouw abonnement op het Nieuwsblad heb je gratis toegang tot alle plusartikels op de sites en apps van 4 andere nieuwsmerken van Mediahuis +PLUS is inbegrepen in alle abonnementsformules Als abonnee lees je ook alle plusartikels Ontdek de jongerenformule van het Nieuwsblad en lees alle artikels van 5 nieuwsmerken Algemene voorwaardenPrivacybeleid Cookiebeleid Het Zwarte Woud is naast één grote speeltuin voor natuurfanaten ook een sprookjesbos waarvan je twijfelde of het wel bestond En laat de herfst nou de perfecte periode zijn om dit bos te verkennen Wij vertellen je waarom en welke plekken je gezien moet hebben Dat heeft te maken met de dichtheid van de diepgroene (naald)bomen die het zonlicht blokkeren dorpen en alles wat ook maar in de buurt komt van een sprookjessetting als je niet vies bent van een gezonde dosis moeder natuur Tegenwoordig vind je in het groene woud ongeveer 23.000 kilometer aan paden Je kan ervoor kiezen om een lange hike te doen Maar een aantal kortere routes belopen is net zo leuk Bemachtig vooral een kaart bij het lokale VVV-kantoor Handig: elke route is gemarkeerd met zijn eigen specifieke kleur Een van de opvallendste plekken in het woud is de Triberg-waterval die over zeven verschillende plateaus klettert Met 163 meter is dit de allerhoogste waterval van Duitsland zoals het Eberstein-kasteel en het Karlsruhe-paleis Maar er is één kasteel dat toch echt in de schijnwerpers hoort te staan: het majestueuze Hohenzollern-kasteel Dit kasteel uit de vijftiende eeuw bevindt zich op een heuveltop en torent daardoor boven alles en iedereen uit We weten niet wat mooier is: het zicht op het kasteel tegen een achtergrond van een diepgroene vlakte of de panoramische uitzichten vanuit het kasteel Als je per trein reist, profiteer je ook nog van het kilometerslange UNESCO-landschap tussen Keulen Mainz © Guan-Ming Lin/adagp 2024Geert Van der Speeten Ook dat nogPremium“FR A NCISC V S”: zien de letters op het graf van Franciscus er niet heel vreemd uit?Dat er een knoeier aan het werk was, is weinig waarschijnlijk, maar waarom staan de letters dan zo slecht geschikt op het graf van paus Franciscus? Of beantwoorden ze aan zijn wilsbeschikking? PremiumTrump-clan al honderden miljoenen rijker door capriolen met cryptoTrumps experimenten met een eigen cryptomunt lijken zich af te spelen op de achtergrond, maar ze zijn tekenend voor zijn presidentschap. “Dit zet de deur open naar corruptie.” De PostenpakkerPremiumHoe onze mol-verdachte alweer door één kleine onzorgvuldigheid een proef deed mislukken, is vintage mollengedrag ★★★★☆Is het Alexy, Nimrod, Sarah of Michèle? Na de laatste slag voor de finale, waarbij de kandidaten zich waagden aan een pingpongshow in Pattaya, blijven we overtuigd van ons gelijk. De twee olympische medailles van gewezen judoka Gella Vandecaveye doken zaterdag op op de website van 2dehands, nadat ze anderhalf jaar geleden gestolen waren. “Ik wist écht niet dat die medailles gestolen waren”, reageert de jongeman die de medailles te koop aanbood. PremiumGazaans erfgoed landt in Parijs en toont Gaza als strategische plek met een rijke geschiedenisOnder het motto ‘Geef Gaza zijn hele geschiedenis terug’ toont het Institut du monde arabe in Parijs 130 archeologische stukken. Ze waren al sinds 2006 in een vrijhaven in Genève opgeslagen. PremiumDrie maanden werk, een paar seconden schermtijd: de decors en outfits van Wes Anderson zijn te zien in Parijs Altijd al eens de miniatuur van het zuurstokroze Grand Budapest Hotel willen zien, de luxueuze bontjas van Margot Tenenbaum of de poppen van The fantastic Mr. Fox? Dat kan in Parijs. Wes Anderson krijgt er zijn eerste retrospectieve. recensies Van Suzanne Vega tot Viagra Boys: dit zijn de pop- en jazzalbums van de weekElke week selecteert de cultuurredactie voor u de beste albums uit de wereld van pop, rock, soul en jazz. recensiesPremiumRavel op sax en een roadtrip door de VS op piano: de beste klassieke albums van het momentDe cultuurredactie selecteert voor u de beste of opvallendste albums uit de wereld van klassieke muziek. De beste boeken van april 2025 volgens de Letterenredactie van De StandaardVan welke titels hopen we dat ze uw leeslijst halen? We tippen u graag de beste boeken van april 2025. JOBAT.BEHoeveel verdien je in telecom, ICT & internet?De sector van telecom, ICT & internet is zeer breed en uiterst divers. Dankzij het Jobat Salariskompas hebben we toch een mooie kijk gekregen op de gemiddelde lonen én extralegale voordelen die er gangbaar zijn. Een overzicht… ZimmoHoe is het om te wonen in Lier? Lier heeft 2 bijnamen: ‘Lierke Plezierke’ en ‘Schoon Lier’. Eigenlijk zegt dat al genoeg. En of het er plezant is: Lierse vlaaien, verschillende Lierse biertjes,.. de inwoners zelf zijn duidelijk erg trots op hun woonplaats. Wij stellen deze stad dan ook graag aan je voor!   Hossende en drinkende boeren: het zijn vrolijke taferelen die we kennen van Brueghel en tijdgenoten. Maar zie in een Vlaamse kermis niet louter folklore, toont een expo in Rijsel. In tijden van gewapende vrede gold ze als een collectieve uitlaatklep. PremiumNa de verbouwing oogt de Frick Collection in New York opulenter en intiemer dan ooit Na een renovatie en uitbreiding van vier jaar opende de Frick Collection in New York weer de deuren. De Belgische curator Marie-Laure Buku Pongo leidt ons rond in het weelderige New Yorkse huismuseum. Geen idee wat u vanavond kunt bekijken op tv of op zoek naar streamingtips? Hier vindt u dagelijks aanraders van onze mediaredacteurs. PremiumIn opspraak gekomen pater vertrekt bij prestigieus instituut KU LeuvenPater H., die beschuldigd werd van seksueel grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik, heeft na tussenkomst van rector Luc Sels zijn ontslag ingediend bij het Verbiest Instituut, dat verbonden is aan de KU Leuven. Hij blijft wel mee verantwoordelijk voor de financiering. Premium“Zwartwerk en schijnzelfstandigheid zijn grotere problemen dan mensen zonder papieren die pensioenrechten opbouwen”Onwettig in Vlaanderen werken en toch ingeschreven zijn bij de sociale zekerheid: het kan. De Vlaamse en federale overheden willen samenwerken om dat te stoppen. De vzw Fairwork België en de socialistische vakbond ABVV waarschuwen voor de gevolgen. PremiumVoorstel apothekers over ruimer takenpakket doet huisartsen steigerenGaan apothekers straks meer vaccineren en zelf ziektes opsporen? Een voorstel van de Federale Raad voor de Apothekers geeft apothekers alvast een grotere preventieve rol. Huisartsen staan daar niet voor te springen. de grote marktPremiumVermeende interesse van Shell voedt speculatie rond overname van verzwakte oliereus BP Heeft de Britse oliereus BP zijn tijd gehad als grote oliemultinational? Een bericht dat Shell de overname van BP bekijkt, voedt de speculatie over de toekomst van het Britse energieconcern. PremiumIn Roemenië is de hoop op een pro-Europese president nog niet wegGeorge Simion van de uiterst rechtse AUR heeft de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen ruimschoots gewonnen. Sommige experts zien nog een opening. “Dit is geen onverslaanbaar resultaat.” PremiumMR past voor erkenning Palestina met Hamas-bestuurDe federale regering maakt zich sterk tegen het einde van de maand een resolutie over Israël en Palestina rond te hebben. Die moet een antwoord bieden op het Franse initiatief om Palestina te erkennen. Voor de MR kan dat niet zolang Hamas in Gaza de touwtjes in handen heeft. PremiumTrump wil heffingen op “buitenlandse films”, maar wat bedoelt hij daarmee? ‘Parasite’ of ook ‘Harry Potter’? Het protectionisme van Donald Trump bereikt een nieuw hoogtepunt, nu hij met een heffing van 100 procent de oorlog verklaart aan films die “buiten de VS geproduceerd zijn”. Maar wat bedoelt hij met die vage definitie? Echte kampeerders slapen natuurlijk in een tent Maar stel nou dat je het Zwarte Woud wilt ontdekken zonder 's ochtends de condens van je slaapzak te vegen of midden in de nacht naar het toiletgebouw te sjokken Dan zijn deze drie bijzondere overnachtingsplekken toch wel erg leuk Ga jij mee ‘nepkamperen’ in het Zwarte Woud Overnachten in een gigantisch wijnvat klinkt wijnliefhebbers als muziek in de oren. Op camping Erbenwald kan het De drie houten slaapvaten zijn voorzien van een tweepersoonsbed en twee kinderbedden Buiten geniet je van een terras met schuifdak en in het campingrestaurant kun je aanschuiven voor een heerlijke maaltijd Heb je altijd al eens willen slapen tussen de bijen maar dan zonder bang te zijn voor een steek In deze bijzondere bijenwagen in Wildberg ervaar je de rustgevende werking van de warme lucht uit de kasten van vijf bijenvolken De bijen overnachten namelijk bij je in de wagen Dit unieke verblijf ligt op een idyllische plek naast een camping Kamperen in de natuur krijgt een heel nieuw perspectief in een boomhut op drie meter hoogte (foto boven dit artikel) Via een ladder klim je omhoog en betreed je je eigen schuilplaats tussen de boomtoppen want verwarming of luxe voorzieningen ontbreken Maar zeg nou zelf: wie heeft een douche nodig als je wakker wordt met een panoramisch uitzicht over het Zwarte Woud Meer info over deze slaapplekken vind je via onderstaande button Het zonnetje dat door het tentdoek schijnt in de buitenlucht ontbijten met verse croissantjes This website is using a security service to protect itself from online attacks The action you just performed triggered the security solution There are several actions that could trigger this block including submitting a certain word or phrase You can email the site owner to let them know you were blocked Please include what you were doing when this page came up and the Cloudflare Ray ID found at the bottom of this page Een gebied groter dan Mexico kan zich op natuurlijke wijze - zonder aanplantingen - herstellen tot tropisch woud Dat schrijven onderzoekers op basis van satellietdata 5 landen hebben enorm veel potentieel: Mexico zou het enorme winst betekenen voor de natuur en de opslag van koolstof en de natuur gewoon opnieuw haar gang laten gaan kan ook een grote positieve impact hebben voor het klimaat Een team van onderzoekers heeft aan de hand van luchtbeelden een inventaris gemaakt van tropisch gebied waar wouden zichzelf helemaal zouden kunnen herstellen tot een volwaardig bos door zogenoemde natuurlijke regeneratie Alles opgeteld komen de onderzoekers uit op 2,15 miljoen vierkante kilometer een gebied groter dan Mexico en zowat 70 keer de oppervlakte van België "Het gebied heeft het potentieel om opnieuw volwaardig woud te worden. De bossen zouden 23,4 gigaton koolstof kunnen opslaan over 30 jaar", schrijven ze in een studie die in Nature is verschenen Dat getal komt overeen met 50 keer de jaarlijkse uitstoot van Australië in 2022 nummer 16 op de lijst van 's werelds grootste uitstoters Het gaat om gebied dat nu geen woud meer is maar nog genoeg potentieel heeft om zichzelf te kunnen herstellen want bestaande projecten om massaal bomen aan te planten in ander gebied kost veel geld en moeite Het gaat dan bijvoorbeeld om het aanplanten zelf Bovendien blijkt het niet altijd te werken en resulteert het vaak in minder biodiverse gebieden Het is ook zowat 10 keer goedkoper: 12 tot 3.880 dollar per hectare tegenover 105 tot 25.830 dollar per hectare Bovenstaande kaart uit het artikel in Nature toont de tropische gebieden die potentieel hebben voor regeneratie (hoe donkerder maar hulp van lokale gemeenschappen is nodig Alleen was het niet duidelijk welk gebied in aanmerking zou komen voor die natuurlijke generatie Indonesië en Brazilië zijn goed voor 52 procent van het geschikt gebied Onderzoekers keken naar verschillende factoren om een gebied geschikt te verklaren:  hoeveel organische koolstof zit er in de bodem anderzijds ook niet helemaal omdat de menselijke invloed in bepaalde gebieden groot kan zijn Veel van het geschikt gebied is privébezit of wordt door een gemeenschap beheerd Het is dan ook belangrijk om lokale gemeenschappen goed in dit verhaal te betrekken, suggereren de onderzoekers. Ze hebben hun dataset openbaar gemaakt om zoveel mogelijk hulp te bieden in het hele plan Een met de computer vervaardigde illustratie laat zien hoe de Bastetodon eruit moet hebben gezien De vondst van een vrijwel complete schedel geeft mogelijk antwoorden op vragen hoe de hyaenodonten 25 miljoen jaar geleden uitstierven Als ‘koning van het oude Egyptische woud’ moet deze prehistorische roofdiersoort aan de top van de voedselketen hebben gestaan Een internationaal team wetenschappers is in hun nopjes met de vondst van een bijna complete schedel van een tot nu toe onbekende prehistorische roofdiersoort De rechtstreekse voorloper van de huidige kat en hond behoorde tot de hyaenodonten rovende zoogdieren die zo’n 25 miljoen jaar geleden uitstierven Hun bevindingen zijn maandag gepubliceerd in het Journal of Vertebrate Paleontology De schedel is in 2020 gevonden in de Fayum-laagte in de Egyptische Westelijke Woestijn het gebied ten westen van de Nijl tot aan de grens met Libië Wetenschappers maakten een 3D-model van de schedel en van hoe de bastetodon er moet hebben uitgezien Het lichaamsdeel is ongeveer 30 miljoen jaar oud Het is de meest complete vondst van de Hyainailourinae-subfamilie die ooit in Afrika is aangetroffen en kreeg de naam ‘Bastetodon syrtos’ mee een verwijzing naar de katachtige Egyptische godin Bastet In tegenstelling tot andere hyaenodonten had de ‘Bastetodon’ een kortere snuit wat in combinatie met messcherpe tanden voor een uitzonderlijk krachtige beet moet hebben gezorgd “We kunnen met recht en rede zeggen dat Bastetodon de koning was van het oude Egyptische woud” aldus wetenschapster Shorouq Al-Ashqar van de universiteit van Mansoera in de Nijldelta LEES OOK.Gevonden fossiel van ‘sabeltand-oerhond’ baanbrekend voor evolutionaire geschiedenis De ontdekking van de bijna complete schedel moet wetenschappers in staat stellen te achterhalen wat de grootte van de hersenen was Mogelijk komen ze zelfs te weten of het dier over een sterke reukzin beschikte De Bastetodon leefde tijdens het Oligoceen een relatief koel klimaat van 34 miljoen tot 23 miljoen jaar geleden maar was toen een weelderig tropisch regenwoud Het roofdier joeg op primaten waaronder de aegyptopithecus een fruitetende aap en vroege verwant van de mens maar ook op prehistorische nijlpaarden en olifanten Eerder hebben paleontologen fossielen van hyaenodonten gevonden in Noord-Amerika terwijl andere slechts de grootte van een wezel hadden LEES OOK. Overblijfselen van eerste Romeinse basiliek in Londen gevonden onder kantoorgebouw: “Ongelooflijk dat het zo goed bewaard is gebleven” Wetenschappers leggen een rechtstreekse link met de gevolgen van ingrijpende klimaatveranderingen in het tijdperk “Het uitsterven van de hyaenodonten in het late Oligoceen toont aan hoe klimaatverandering concurrentiedruk en veranderingen in beschikbare prooidieren uiteindelijk roofdieren beïnvloeden” Cathrin Pfaff van de Universiteit van Wenen uit aan CNN Hun krachtige kaak en zeer gespecialiseerde gebit is mogelijk de reden waarom ze het evolutionair aflegden tegen de voorouders van honden en katten “Deze vrijwel complete vondst brengt ons een stap dichter bij de oplossing van dit raadsel” Wetenschapster Shorouq Al-Ashqar met de gevonden schedel De winter is in de hoger gelegen gebieden van Duitsland teruggekeerd Er viel veel sneeuw in het Zwarte Woud tot aan Allgäu en de Alpen Ook in Oostenrijk en Zwitserland komt eindelijk wat van de witte pracht samen Op grote hoogten is er tot wel 20 centimeter van het witte goud gevallen In sommige regio’s zakte de sneeuwvalgrens naar 800 meter Vooral voor de wintersportgebieden is de verse sneeuwval vlak voor de start van de carnavalsvakantie daar een zegen: Vaak zijn er alleen nog restanten sneeuw te vinden. Bovenstaande beelden zijn door onze verslaggever genomen op de Feldberg In de Alpen mag men zich tevens verheugen op een flinke portie sneeuw. Het grootste deel valt van Arlberg via de Zillertaler Alpen en de Hohe Tauern naar de Karnische Alpen en de Karawanken In totaal berekenen de modellen zo’n 30 centimeter Door de nieuwe sneeuwval zal het lawinegevaar de komende dagen aanscherpen Buiten de beveiligde pistes om is daarom voorzichtigheid geboden Home » Mark Schalekamp » Hotel Dollenberg: betaalbare vijfsterren in het Zwarte Woud Na wat gekronkel door het Zuid-Duitse Zwarte Woud neem je de oprijweg naar het dal van hotel Dollenberg Nog een bocht en dan ineens zie je het liggen tegen de heuvel een groot hotel in alpenstijl met over alle balkons een uitbundige rode bloemenzee In het rijtje masten voor de deur wappert een Amerikaanse vlag naast die van een Duitse Franse en Nederlandse: de halve wereld komt op bezoek in dit vijfsterrenhotel Relais & Châteaux met bovendien een restaurant met twee Michelin-sterren maar om met goed nieuws te beginnen: de kamers zijn opvallend vriendelijk geprijsd want voor 250 euro ben je al welkom in een grote en comfortabele kamer sommige -duurdere- zelfs met een privé-sauna En nog meer fijn nieuws: Dollenberg is dichtbij mooi als weekendbestemming of als tussenstop naar het verdere zuiden Verspreid in een fraai park van zeven hectare vind je om het hoofdgebouw een paar appartementhotels maar ook een kapelletje met daar vlak naast een mooie receptiezaal Zelfs een restaurant aan de overkant van de vallei Daar kom je te voet na een boswandeling van een uur of twee Dollenberg is de creatie van eigenaar Meinrad Schmiederer over van zijn vader en bouwde het stap voor stap uit is uiterst zichtbaar: minstens twee per dag maakt hij een rondje langs elke tafel voor een vrolijk Guten Morgen of Schönen Abend (maar ook zag ik hem in een golfkarretje door het park crossen en een groep gasten welkom heten bij de deur De man heeft vermoedelijk een dubbelganger) Bij binnenkomst een glas champagne -geen sekt! bij mooi weer lig je op je bedje tussen palmbomen bij het zwembad of ga je een potje tennissen ’s winters kun je een hele middag doorbrengen in de uitgebreide spa ’s avonds eet je in het ‘gewone’ restaurant dat een bib gourmand heeft (de Michelin-onderscheiding voor een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding) of ga je je te buiten aan foie gras en ree en in tweesterrentent Le Pavillion om moe en een beetje teut van de fenomenale regionale wijnen (Baden en Elzas) naar je kamer te waggelen waar je bed klaargemaakt is voor de nacht en er een chocolaatje op je kussen ligt Tegelijk bekruipt je links en rechts ook wel een beetje het all-inclusive-resort-gevoel – daar moet je van houden Zo lees je elke ochtend in de Dollenberger Morgenpost het vrolijke hotelkrantje dat onder je deur wordt geschoven bijvoorbeeld naar Baden-Baden of mee met de boswachter een one-man band die croont van Elvis tot Tom Jones maar uiteraard ook Ich bin wie du eruit gooit maar aan de hotelbar zit ook een wat ingetogener pianoman Het dichtstbijzijnde dorpje is Bad Petersstal-Griesbach een kuuroord zoals er vele waren in deze streek Ze zijn allemaal een tikje uitgestorven sinds kuren uit de Krankenkasse Nu stroomt dat door de baden van Dollenberg Het is eigenlijk wel de trots van Dollenberg -de grootste hotelwellness van Europa was het streven Wil jij een seintje ontvangen als Mark een nieuw boeiend reisverhaal heeft geplaatst Laat je e-mailadres achter en krijg een bericht in je mailbox Volgende week maandag 5 mei 2025 reist de stichting Bears in Mind af naar Oekraïne om weer 2 bruine beren op te halen Op 9 mei 2025 hoopt Ouwehands Dierenpark hen te verwelkomen waarna ze in juni 2025 Het Berenbos kunnen betreden Voor veel mensen is een reisverzekering een bijzaak Iets dat je snel afsluit voordat je op het vliegtuig stapt Maar wie wel eens zonder verzekering in de problemen is gekomen weet hoe belangrijk een goede dekking kan zijn Het kasteel van Mirwart ligt op een rots boven de meanderende rivier Lomme We hebben namelijk de data en locaties geprikt voor de Jonge Rewilders Introductiedagen (incl avondprogramma en overnachting voor wie dat leuk vindt) Op drie verschillende locaties en verspreid over het jaar krijgen jullie de kans om kennis te maken met ARK maar geef je nu vast op voor één van deze drie introductiedagen: 🎄 Het Groene Woud - za 12 & zo 13 april Daarnaast zullen jullie op deze dag nadenken over wat het betekent om Jonge Rewilder te zijn en samen verkennen op welke manier jullie een bijdrage kunnen leveren aan meer en wildere natuur in Nederland Dat en nog veel meer staat op het programma in het Groene Woud De inschrijving voor deze introductiedag sluit op 23 maart 💦 Gelderse Poort en rivieren- vr 16 & za 17 mei Kosten: alleen de kosten die we samen maken voor eten en drinken: naar schatting 15 euro per persoon.  Hopelijk zien we jou dit voorjaar op een van de Introductiedagen Kinetische installatie in de dans Kunnen we van kunstmatige intelligentie nog terug naar onze organische intelligentie In een fascinerende installatie doen drie dansers een poging zegt danseres Alex Blondeau terwijl ze aan een kokervormig gewicht trekt dat met een draad is verbonden aan een groot raster boven de studiovloer Tientallen draden met gewichten vormen een woud waar de dansers doorheen dansen Trekt een danser een gewicht omhoog of omlaag dan gaan elders een of meerdere gewichten in omgekeerde richting De prachtige constructie is meer dan een oogstrelend decor Het is een kinetische installatie én een indrukwekkend muziekinstrument – het gevaarte produceert ook geluid In het raster aan het plafond zijn meterslange pianosnaren gespannen waarover katrollen heen en weer glijden zodra een danser aan een van de gewichten trekt Van boven klinkt dan een geluid dat doet denken aan een cellist die zijn instrument bespeelt perfect synchroon met de beweging van de installatie Binnen deze ingenieuze constructie moeten de drie dansers spannende interactie: de danser ‘bespeelt’ de installatie en beïnvloedt vorm en volume van de ruimte Omgekeerd hebben ruimte en geluid consequenties voor de dansers zegt choreograaf Amos Ben-Tal (45) na afloop van de repetitie van zijn nieuwe voorstelling The Bone Algorithm is een provisorische oplossing voor een nog ontbrekend onderdeel van de installatie In zijn werk maakt hij vaak gebruik van architectonische en kinetische decors In Interval (2021) liet hij dansers bewegen in een kinetische installatie van lange Zorgvuldig zochten zij hun weg in die dynamische ruimte die voor het ontwerp voor The Bone Algorithm nauw samenwerkte met componist Salvador Breed Seconds (2019) speelde zich af in vier kubusvormige tenten waarin de toeschouwer één op één met een danser verbleef wat een intense tijdsbeleving veroorzaakte ook omdat de ervaring elk moment door een andere bezoeker kon worden beëindigd Een heel andere interdisciplinaire vorm had Howl (2017) waarin singer-songwriter Spinvis niet alleen zong maar ook als een talkshowhost de dansers interviewde over de relatie met hun lichaam en vak Het experiment loopt zo als een rode draad door de voorstellingen die Ben-Tal nu ruim tien jaar met OFFprojects maakt in theaters Choreograaf Amos Ben-Tal Foto Andreas TerlaakTot 2006 was de Israëliër Ben-Tal tien jaar als danser verbonden aan het Nederlands Dans Theater Daar maakte hij twintig jaar geleden ook zijn eerste choreografieën Met OFFprojects is hij nu de eerste Artist/Company in Residence ooit bij zijn oude werkgever Op een gegeven moment realiseerde ik me dat het voor mijn ontwikkeling als maker noodzakelijk was NDT te verlaten verlangde ook naar een ander maakproces én ik wilde meer muziek maken Bij het Haagse dansproductiehuis Korzo kon ik een eigen identiteit ontwikkelen en weg stappen van het danser-zijn Ik ben artistiek nu verder weg dan ooit van NDT Dat maakt het des te interessanter terug te zijn en er ook les te geven.” Nu repeteert hij in een van de prachtige nieuwe studio’s in het Haagse Amare de ontwerper volgt gespannen de transformaties van de installatie Ben-Tal geeft af en toe op rustige toon aanwijzingen aan de dansers: „Maak niet een geluid maar een specifíék geluid.” „Probeer af te stemmen met de rest zodat het bijna harmonieus wordt.” „Zorg dat niet steeds dezelfde persoon een verandering inzet.” Tussendoor overleggen de dansers intensief het is duidelijk dat dansers Alex Blondeau Xanthe van Opstal en Luca Cacitti veel ruimte krijgen voor improvisatie Ze zijn nadrukkelijk medeverantwoordelijk voor de ontwikkeling van de choreografie In een korte pauze kriebelt Blondeau aantekeningen in een schriftje om het choreografische pad dat zij volgt te onthouden „In het repetitieproces moet ik me ook langzaam eigen maken wat elk gewicht doet.” Geen geringe opgave; er hangen er tientallen Tijdens deze repetitie wordt het laatste deel van de voorstelling doorgenomen is de choreografie strakker en zonder improvisatie Dan bestuurt een computercode de installatie en Gaandeweg maken zij zich dat systeem eigen en nemen de dansers de controle over Het idee voor The Bone Algorithm is de vrucht van een nauwe samenwerking van Ben-Tal met componist Breed en ontwerper De Kort Met beiden presenteerde hij al eerder projecten „Tijdens onze gesprekken praten we over van alles Dit keer kwamen we op het thema technologie Je ziet het tegenwoordig vaak terug in voorstellingen Wij wilden de technologie niet enkel gebruiken maar ook uitzoomen: wat doet technologie eigenlijk Door de hoge mate van complexiteit lijkt die zich aan onze controle te onttrekken Terwijl technologie in wezen is gebaseerd op menselijke logica De vraag die wij stellen is: hoe kom je weer ‘back to the bone’ van het algoritme terug naar concrete materie: het lichaam Of zijn onze denkprocessen zo beïnvloed door technologie dat we die manier van denken kwijt zijn De voorstelling ontwikkelt zich daarom van een digitale benadering terug naar een organische.” Foto Andreas TerlaakWuivend riet„Beginnen we van de tadada of van de pompompom?” als een deel van de choreografie opnieuw moet worden uitgeprobeerd Langzaam beginnen de drie dansers weer te bewegen Een snelle ruk aan een van de slingers laat het woud zwaaien als een veld wuivend riet – een betoverend visueel effect Op verzoek van Ben-Tal voegt Breed een vervormde menselijke stem toe aan het klankenveld „Nu de intensiteit en de spanning van de bewegingen nog een beetje uitdiepen.” U kunt ons met dit formulier daarover informeren Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen Jonet.nl is een journalistiek platform dat zonder giften niet kan bestaan Wil je meer informatie of een hoger bedrag doneren? Ga naar jonet.nl/doneren Home » Nieuws » JNF plant bomen in het Biriya-woud De beslissing viel hen erg zwaar, maar Coen (38) en Lotte (31) van Gerwen weten het zeker: zij stoppen per 1 april 2018 met manege 't Schijndelse Woud. En dat is géén 1 april-grap, verzekeren zij hun leden in een brief waarin ze het einde van hun manege aankondigen. Volgens de Van Gerwens is het zowel privé als zakelijk niet meer vol te houden. ,,Ons leven bestaat nu uit rennen, vliegen en springen", verklaart Coen van Gerwen. ,,En we hebben nauwelijks nog tijd voor onze drie kindjes. En dat vinden we geen goede zaak. We kunnen er beter zijn voor onze kinderen." En zakelijk speelde mee dat het echtpaar nauwelijks aan personeel kan komen. De ruim 25 paarden in 't Schijndelse Woud gaan voor het grootste deel in de verkoop. Groene Woud Lentetrailfoto: LentetrailIn de gemeente Oirschot is een groep van 11 hardlopers actief, die zich al een groot aantal jaren inzet voor kinderen in Indonesië, die een fysieke beperking hebben en daardoor niet kunnen lopen. Voor dit goede doel organiseren zij elk jaar in maart of april samen met Atletiek Oirschot de Groene Woud Lente Trail en houden zij in november hun speculaasactie. Start en finish is bij Zorgboederij Het Scheieind.  Het is een recreatief evenement zonder tijdmeting. Trailrunners, hardlopers en wandelaars kunnen meedoen.  De mogelijkheid betaald ouderschapsverlof op te nemen bestaat sinds 2022 maar het gebruik van de regeling kwam aarzelend uit de startblokken Voor Scandinavische begrippen is de Nederlandse regeling voor betaald ouderschapsverlof bescheiden: Zweden kent een recht op 16 maanden terwijl Nederland 9 weken betaald verlof toestaat Beide ouders kunnen aanspraak maken op het verlof, dat zij binnen het eerste levensjaar van de baby of het kind moeten opnemen. Ze krijgen 70 procent van hun dagloon (inclusief 8 procent vakantiegeld), tot 70 procent van het maximumdagloon Het staat de werkgever vrij aan te vullen tot 100 procent Iedere ouder heeft in totaal 26 weken recht op ouderschapsverlof gerelateerd aan het aantal wekelijkse uren van het arbeidscontract Stel iemand heeft een aanstelling voor 36 uur per week Dan heeft deze ouder in totaal recht op 936 uur ouderschapsverlof (26 x 36) De ouder kan dat opnemen tot het kind 8 jaar is Wel moet de medewerker deze 9 weken opnemen in het eerste levensjaar van het kind net als de overige 17 van de 26 weken die overblijven Ouderschapsverlof weigeren mag in principe niet tenzij de werkgever kan aantonen dat sprake is van ‘een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang’ ECLI:NL:RBROT:2023:1355 Het UWV noteerde in het tweede jaar een stijging van 20 procent van het aantal ouderschapsverlofaanvragen Tussen augustus 2023 tot augustus 2024 kwamen er ruim 170.000 aanvragen binnen nadat het in het eerste jaar bleef steken op ruim 140.000 Van die aanvragen werd 90 procent goedgekeurd Werkgevers kunnen vergoeding van het verlof nog tot vijftien maanden na de geboorte doorgeven Daardoor komt het aantal aanvragen bij het UWV later op gang De uitkering wordt pas achteraf betaald op basis van ingediende betaalverzoeken Van de verlofaanvragen kwam volgens het UWV het laatste jaar voor rond de 40 procent op het conto van vaders Een jaar eerder was dat nog 33 procent van de aanvragen Moeders vragen nog steeds vaker verlof aan dan partners Mannen zijn vooral (meer) gaan thuiswerken of op andere tijden en dagen Gemiddeld namen ouders 8,2 weken van de toegestane negen weken betaald ouderschapsverlof op. Lager opgeleide ouders maken, vaak om financiële redenen, minder vaak gebruik van het recht dan middelbaar opgeleide en hoogopgeleide ouders, blijkt verder uit cijfers van het CBS over 2023 Opvallend is dat parttime werkenden vaker ouderschapsverlof opnamen dan werknemers met een voltijds dienstverband Intussen zijn de verlofopties verworden tot een ondoorzichtig woud Dat erkende voormalige minister Van Gennip; zij wilde vereenvoudiging De SER adviseert het huidige kabinet verlofregelingen te clusteren en onder te brengen in een nieuwe Wet maatschappelijk verlof Die moet drie pijlers bevatten: zorg voor kinderen omdat onoverzichtelijkheid het opnemen van verlof remt en voor werkgevers de administratieve last vergroot Regels die bijvoorbeeld gaan over de zorg voor kinderen komen dan bij elkaar te staan Ook adviseerde de raad dat de overheid meer meebetaalt aan ouderschapsverlof De huidige bijdrage staat volgens de raad niet in verhouding tot de grote maatschappelijke baten van verlofvormen: verhoogde motivatie en prestaties De SER bepleit verder een verplichting tot goed overleg over de wijze van opnemen Daarbij tellen wederzijdse wensen en behoeften Het UWV adviseert een klimaat te creëren waarin verlof open kan worden besproken zodat een verlofverzoek niet uit de lucht komt vallen De werkgever heeft dan ook meer mogelijkheid om na te denken over vervanging In deze live online masterclass van een halve dag leer je hoe je een dossier opbouwt en een specifiek verbeterplan opstelt bij disfunctioneren van een medewerker Inclusief wettelijk kader ontslagbeoordeling Overal in het park zijn levensgrote fabelwezens te ontdekken: veel figuren bewegen en maken geluid De kleurrijke fabelwezens zijn speciaal voor het Arnhemse dierenpark ontworpen en vertellen een spannend verhaal met diverse verwijzingen naar bestaande diersoorten Een avontuurlijk evenement voor jong en oud Bekende fabelwezensEr zijn tientallen bekende fabelwezens Bezoekers bewonderen beroemde figuren als de draak feniks en bijvoorbeeld het monster van Loch Ness Maar ook minder bekende fabelwezens als de mantichora mandragora en boomnimfen komen voorbij.Veelal verwijzen deze wezens naar bestaande diersoorten en vormen zij de inspiratie voor talloze bijzondere verhalen uit culturen over de hele wereld Wist je bijvoorbeeld dat er wordt gezegd.. dat de mythe van zeemeerminnen te herleiden is tot zeemannen die zeekoeien hebben gezien Dolfje Weerwolfje-audiotour in samenwerking met Paul van LoonEén van de bekendste fabelwezens is natuurlijk de weerwolf En wie is de populairste weerwolf van Nederland In samenwerking met de bekende kinderboekenschrijver Paul van Loon hebben we een bijzonder verhaal bedacht dat zich afspeelt in Burgers’ Zoo Dolfje Weerwolfje logeert ’s nachts in het Arnhemse dierenpark en beleeft een spannend avontuur dat hem langs diverse fabelwezens leidt Jong en oud kunnen de audiotour tijdens dit evenement volgen Een spannend avontuur in ‘Het Duistere Woud’ Echte waaghalzen (vanaf ongeveer tien jaar) gaan in een mysterieus doolhof op zoek naar de Minotaurus Op een speciale locatie in het dierenpark ontdekken bezoekers ‘Het Duistere Woud’ waar extra spannende fabelwezens als Cerberus de mantichora en bijvoorbeeld ook de basilisk te ontdekken zijn Ouders en kinderen beslissen zelf of ze deze extra figuren willen bekijken Zoek naar de schat van de draak Briesend van woede omdat avonturiers zijn schat probeerden te stelen heeft de draak per ongeluk de schatkist in zijn klauwen open laten springen De inhoud is overal verspreid in het zand terechtgekomen Jonge avonturiers schieten te hulp en graven de schat op om alles weer compleet te krijgen Naast het schatgraven bemensen dierentuingidsen op diverse locaties in het park informatiestands waar ze tekst en uitleg geven over bestaande diersoorten die fabelwezens hebben geïnspireerd Tijdens Fantastische Fabelwezens staan er in de weekenden en schoolvakanties bijna dagelijks gidsen klaar Er zijn geen extra kosten verbonden aan het evenement Fantastische Fabelwezens in Burgers' Zoo Je hebt alleen een geldige toegangskaart of een geldig abonnement nodig Fantastische Fabelwezens loopt vanaf 12 oktober 2024 tot en met 9 maart 2025 De audiotour is beschikbaar in de Nederlandse en Duitse taal Via elk type smartphone kan deze worden beluisterd door gemakkelijk de QR-code op het spandoek bij de Coffee Corner te scannen of de QR-codes te scannen die bij de fabelwezens te vinden zijn Fantastische Fabelwezens is voor jong en oud 'Het Duistere Woud' heeft de geadviseerde leeftijd van 10 jaar en ouder de route van de Fantastische Fabelwezens is toegankelijk met rolstoel Het doolhof in ‘Het Duistere Woud’ is niet toegankelijk met de rolstoel De fabelwezens zijn met veel zorgvuldigheid en nauwkeurigheid met de hand gemaakt Daarom vragen we om de fabelwezens niet aan te raken om ze in perfecte staat te houden Mensen raken al tienduizenden jaren gefascineerd door dieren en natuur In vroegere tijden hadden mensen vaak geen idee hoe bepaalde natuurverschijnselen ontstaan: wanneer het bijvoorbeeld bliksemde was een oppergod woedend en wierp hij zijn machtige bliksemschichten als gevaarlijke wapens naar de aarde Dankzij de moderne wetenschap leren we steeds meer over hoe dieren leven en hoe de natuur in elkaar steekt  Waarschijnlijk hebben dergelijke menselijke verklaringen voor bijzondere gebeurtenissen en onbekende dier- en plantensoorten bijgedragen aan het ontstaan van verhalen over allerlei fabelwezens Veel verhalen over fabelwezens staan symbool voor het onderscheid tussen goed en kwaad en moreel en immoreel gedrag Ze kennen dus hun oorsprong in cultureel bepaalde normen en waarden In veel gevallen verwijzen fabelwezens bovendien rechtstreeks naar specifieke bestaande dier- en plantensoorten   Het evenement ‘Fantastische Fabelwezens’ wil daarom niet alleen vermaken en verwonderen Wij willen mensen ook prikkelen om dieper te duiken in deze wonderlijke verhalen met hun talloze verwijzingen naar natuur Wij hopen dat jullie genieten van een sfeervolle tocht langs zeer uiteenlopende fabelwezens en volop geïnspireerd raken Het evenement vindt plaats in Burgers’ Zoo Gedurende deze periode zijn de fabelwezens over het park verspreid te vinden Er wordt een plattegrond uitgedeeld bij de entree Op dit moment is er geen speciaal kortingstarief beschikbaar om alleen het evenement (kortstondig) te bezoeken Uiteraard is het maken van een foto bij de draak Minotaurus of een van de boomnimfen al een mooie herinnering op zich Ook verkoopt de Parkwinkel tijdens het evenement Dolfje Weerwolfje boeken en andere merchandise De educatieve Dolfje Weerwolfje-audiotour langs de fabelwezens is dagelijks beschikbaar gedurende het evenement begeven in het mysterieuze doolhof van de Minotaurus in ‘Het Duistere Woud’ Briesend van woede omdat avonturiers zijn schat probeerden te stelen In de weekenden en schoolvakanties staan bijna dagelijks gidsen klaar met uitleg over fabelachtige flora en fauna Route & Openingstijden Arrangementen Prijzen Reseller Abonnementen Activiteiten & evenementen Plattegrond Over Burgers' Zoo Horeca Natuurbescherming Geschiedenis Bush Mangrove Ocean Desert Safari Rimba Park Zeekoe Aardvarken Tijger Neushoorn Alle dieren Safari Meeting Centre Congrescentrum Personeelsdag Groepen Schoolreizen Vacatures Kinderen van het verdwenen woud (6+) is een mythisch poppenspektakel voor de hele familie van de Duda Paiva Company.  De Braziliaanse theatermaker Duda Paiva voelt zich sterk verbonden met de gebeurtenissen in zijn geboorteland Daarom maakt hij met Kinderen van het verdwenen woud een familievoorstelling over verdwenen dieren in het regenwoud In zijn schuimrubberen wereld brengt hij de dieren weer tot leven In de voorstelling ontmoeten we Yara en Barnabe een broer en zus die verdwaald zijn in het oerwoud Ze zijn gefascineerd door verhalen over de mythisch Curupira Dit extreem gevaarlijke wezen verandert steeds van uiterlijk maar één ding is zeker: zijn voeten staan achterstevoren en hij is vaak betrokken bij kattenkwaad Concept & regie: Duda PaivaSpel: Cat Smits Tim Velraeds of Josje Eijkenboom en Christiaan KoetsierTekst: Kim Kooiman Kijk voor nog veel meer familievoorstellingen in onze theateragenda Schrijf een recensie en maak kans op leuke prijzen De musical naar het boek van Tonke Dragt gaat in september in première Britt Scholte sluit zich aan bij een topcast Mocht je nog niks gepland hebben voor in je vakantie dan is fietsen in het Zwarte Woud een goede optie Aan de hand van een reisverhaal leggen wij uit waarom Een doorsteek van het Zwarte Woud stond al langer op mijn verlanglijstje De zelfbedachte route gaat van zuid naar noord In een transfer met de trein of shuttle naar het zuiden heb ik geen trek Vandaar dat op de camping in Waldprechtsweier De ruim 200 kilometer naar het zuiden gaan per fiets over zo veel mogelijk kleine wegen en fietspaden hoe rustiger het wordt en hoe meer het gebied haar charmes en natuurlijke schoonheid laat zien Opvallend zijn de vele wegwerkzaamheden en omleidingen beter omleidingen in het verkeer dan bij de cardioloog Halverwege biedt het middeleeuwse centrum van Ettenheim een gezellig terras en een fraaie doorkijk naar de op het hoogste punt gebouwde barokke kerk Voor de camping in Lorrach moet maar liefst € 38 worden afgetikt voor een fiets met tent Terwijl ik zit te eten roept de Duitse uitbaatster mij lachend toe: “Wie Romantisch” De gulle lach verandert in een grijns van een Bauer mit Zahnschmerzen Deze ‘Trans Zwarte Woud’ mag je old skool mountainbiken noemen de ‘slechts’ 52 kilometer van vandaag gaan onophoudelijk op en neer en overwinnen 1575 hoogtemeters Smalle asfaltweggetjes afgewisseld met gruispaden die door hun vochtige en grove ondergrond niet lekker lopen De eerste 10 km gaan door dichte bossen zonder enige afleiding Het vervolg van de glooiende route maakt dat meer dan goed Prachtige kronkelende wegen tussen strak geschoren groene weiden afgewisseld met schilderachtig gelegen gehuchten Opvallend zijn de vele kapelletje en kruisbeelden langs de weg dus als lunch glijdt er een bordje pompoensoep (die hier Kürbissuppe heet) naar binnen Een blik op mijn Apex Reliq doet anders vermoeden In de tassen achterop zit nog voldoende ruimte om de maaltijd te vervoeren die vlak voor het einde van iedere rit bij een supermarkt wordt gekocht Het zijn tassen die vakantiefietsers aan de voorvork hangen luchtbed en opblaasbaar kussen passen precies in één tas Op de drager ligt de tent en alle kleding hangt voor aan het stuur Na een prima nachtrust klaar voor de strijd van vandaag: 43 kilometer met 1200 hoogtemeters Al na 13 kilometer komt de afslag naar het uitzichtpunt over de 97 meter hoge waterval van Todtnau Met nog 50 meter te gaan staat er plots een bordje: ‘toegang verboden’ Er wordt een nieuw uitzichtpunt met voetgangersbrug gebouwd voor een nog spectaculairder uitzicht Verder klimmen de Feldberg (1493 meter) op Bij de Todtnauer hütte (1350 meter) ishet tijd voor een koffie en een bord aardappelsoep Heiigheid helpt het normaal gesproken weidse uitzicht om zeep Als de Titisee nadert navigeer ik een stuk over een eenvoudige singletrail die verandert in een breder pad Na een paar mensloze dagen zijn daar plotseling een paar wandelaars en een legioen campers Bijna surrealistisch flaneren daar honderden mensen De terrassen zien zwart van de grijze kapsels roept een houten koekoek uit een levensgrote koekoeksklok voor een tot de rand gevulde koekoeksklokkenwinkel met een blik die duidelijk maakt dat dit het hoogtepunt van hun dag is Nog een stukje langs het water en dan een korte maar venijnig steile klim naar de bijna verlaten camping De route gaat over één auto breed asfalt dat bestaat bij de gratie van de vele afgelegen boerderijen meer nog over slingerende schotterpaden door de dichte donkere bossen waar het Zwarte Woud bekend om is Boven op de eerste klim van de dag begint het te spetteren De uitgelezen plek om het regenpak aan te trekken In de afdaling verandert het spetteren in een serieuze hoosbui De smalle wegloopt door een schitterende slingerende nauwe kloof Met nog een paar kilometer te gaan wordt het asfalt ingeruild voor een gemeen steil Meer dan regelmatig glijdt de achterband in een richting die ik liever niet heb De afdaling over een snel opdrogend asfalt spoor is genieten geblazen Dan pittig klimmen de Kandel (1241 meter) op Op de top wacht een onaangename verrassing De weg is afgesloten en de verkeersregelaars zijn onverbiddelijk Een blik op de navigatie leert dat het mogelijk is om via allerlei bospaden in Waldkirch te komen Na een tijdje sluit het bospad toch aan op de afgesloten weg Hoewel er overduidelijk her en der aan de weg wordt gewerkt valt er geen wegwerker te ontwaren Alle obstakels zijn met de fiets eenvoudig te omzeilen Bijna beneden denk ik de laatste afsluiting voorbij te rijden Tot mijn stomme verbazing staan juist daar wegwerkers ondergetekende kan sneller dalen dan wegwerkers kunnen rennen Het historische centrum van Waldkirch ligt er verlaten bij Uitzondering zijn de paar terrassen in de hoofdstraat Het uitzicht verzacht de pijn net als de gratis appels en pruimen die rijp aan de bomen naast de tent hangen Na 61 kilometer en 1275 hoogtemeters mag ik genieten van de ondergaande zon de gekochte salade en een hele pot kwark met verse vruchten Duitse automobilisten zijn opvallend beleefd Inhalen alleen als het kan en met een wijde boog Tegemoetkomend op nauwe weggetjes wijken ze zo ver mogelijk naar rechts uit Deze ochtend zelfs zo ver dat de auto met hard gekraak langs een muur schampt De tweede klim van de dag zal me lang bijblijven Zelfs de achter mij rijdende pruttelende tractor komt amper omhoog De laatste kilometer bewijst dat fietsen bijna onmogelijk zou zijn als de klim helemaal onverhard was de slingerende afdaling die zelfs over het erf van een oeroude boerderij gaat Als afsluiting van de 64 kilometer en 1345 hoogtemeters vals plat naar de camping Na 5 kilometer over een best drukke weg volgt een stop bij het historische klooster Mater Dolorosa na de afslag keert de rust op de weg weder Verderop staat een grote vervallen kliniek Een restant van de vergane weelderige kurcultuur die hier heerste De bidon krijgt een refill bij mijn eigen bron Het water uit de bron werkt als de toverdrank voor Astrix en ik vlieg de berg op als niet eerder deze week Dat de klim over strak asfalt gaat en de minst steile is van de hele route Dat kan nog net want van één tot drie gaan alle winkelsop slot Net op tijd staat er een uit de berg gehouwen garagebox open Bijna een uur lang komt het water met bakken uit de lucht Van de nood een deugd maken en vast de lunch nuttigen Op de top van de tweede en laatste klim staat voor de geïnteresseerden het Schwarzwald informatiecentrum Behalve dat je in het natuurpark alleen op de toegestane paden mag fietsen verandert er visueel niets in de omgeving Om het niet te verleren nog een paar kilometer over een stuiterende schotterweg met een blik op het fraai tussen de bergen gelegen gehucht Seebach Na 48 kilometer en 975 hoogtemeters is de aankomst bij een do it yourself camping De 53 kilometer met 1305 hoogtemeters kenmerken zich door afwisselend wolken De dichte bossen met hun begroeide rotsen zien eruit als aangelegde tuinen doorsneden door kabbelende beekjes In een kleine bron staan drankflessen gevuld met verschillende smaken likeur Wil je een glaasje proeven dan wel €1 in het bakje doen minuscule asfalt weggetjes en heel even over de B500 stuwt mij naar de top van de dik 900 meter hoge Unterstmat Daar staat een oergezellig uit hout opgetrokken café restaurant Na zoveel dagen gezond eten is het tijd voor een flink stuk onvervalste én overheerlijke Schwarzwälder Kirschtorte Met hernieuwde kracht stort ik me in de afdaling die een tijdje zonder einde lijkt Dat euforische gevoel brokkelt snel af als de tweede en laatste klim wordt geserveerd soms overgroeid met gras vermoordt ieder voortgang De gescoorde hoogtemeters op de navigatie lijken steeds de helft aan te geven Ik vraag mij af of dat aan mijn conditie ligt De Schwalbe Rocket Ron banden kunnen beter Momfert de Mol heten ze graven zich diep in tussen de dikke kiezels Volgens de weerapp gaat het vannacht en morgen volle bak regenen Voor de laatste 46 kilometer luidt de voorspelling regen hoeveel geluk kan een mens hebben?Over een fantastisch aangelegd fietspad en kleine wegen flitsen de laatste 46 kilometer en slechts 690 hoogtemeters onder de wielen door Terug bij de auto heb ik mijn conclusie klaar Er zijn ontelbare rustige paden en wegen voor een avontuurlijke tocht De Duitsers hebbener een mooie precies passende uitdrukking voor: Radfahren Über stock und Stein Ook wildkamperen bij de vele onbemande hutten onderweg is een mogelijkheid Met dank aan de navigatiesoftware valt het meestal zo te plannen dat er op relatief korte afstand voor de camping een supermarkt ligt De afstand vanuit Nederland en België rij je in een halve dag Zou je in het Zwarte Woud net zo lekker op de racefiets tekeer kunnen gaan Via deze site kun je nog meer informatie vinden: http://www.schwarzwald-tourismus.info/ Wij hebben alvast een document van alle supermarkten zodat je eigenlijk alleen nog maar hoeft te genieten van je bikepack avontuur De route die we hebben gereden kun je door middel van een GPX-bestand hieronder downloaden Mocht je de trip gaan doen of gedaan hebben stuur dan even een mooie foto/recensie via de reacties onder dit artikel “Je kan toch wel over een sloot springen hè?” vraagt Sjors de Kort een natuurgebied in Het Groene Woud tussen Boxtel en Best Dankzij ARK Rewilding Nederland en Brabants Landschap leven in dit gebied weer edelherten Door de komst van een natuurbrug over het spoor We nemen een kijkje bij de brug om met eigen ogen de effecten te zien van grenzeloze natuur En dat is bijzonder: eigenlijk is dit gebied van de natuur en niet bedoeld voor mensen De weg er naartoe is dus niet alledaags.  Tussen de gebieden De Mortelen en De Scheeken liggen de A2 en een drukke spoorlijn De nieuwe natuurbrug over het spoor zorgt er sinds augustus 2020 voor dat de gebieden helemaal gekoppeld zijn ARK was betrokken bij de inrichting van het gebied zodat het edelhert er optimaal van kan profiteren Door grenzen tussen natuurgebieden te overbruggen Beheerder Sjors de Kort vertelt enthousiast over ‘zijn’ natuurgebied zodra onze wandeling in De Mortelen begint Het gebied is onderdeel van 3000 hectare aaneengesloten natuur in Het Groene Woud Daarbinnen is 360 hectare omheind edelhertenleefgebied Sjors vertelt dat je in dit gebied naast het edelhert veel andere bijzondere soorten vindt: de kleine ijsvogelvlinder “De boomkikker moet gevarieerde randen hebben zoals braamstruweel en bosranden maar je kunt het werk ook aan het edelhert overlaten.”  kunnen binnen het natuurgebied nu vrijelijk grazen op open plekken en schuilen in het bos “Het hert maakt dichte braambossen open en de randen mogen voor een deel dichtlopen met struikgewas Dus de harde grenzen bij de weides vervagen door de herintroductie van het edelhert en dat zorgt voor verandering van het landschap.” Die overgangen tussen dicht bos en open weide zijn rijk aan natuur Bepaalde plantsoorten als de bosanemoon profiteren op lange termijn van meer licht in het dichte bos Andere soorten hebben al veel sneller een plek gevonden in de nieuwe bosranden “Het gaat hier heel erg goed met de boomkikker die in de braamstruwelen zit,” zegt De Kort tevreden.  Onderweg komen we op het opengestelde wandelpad wandelaars tegen in camouflagekleding en met grote camera’s “Heb je ze gezien of niet?” vraagt De Kort Het geeft het gevoel dat we op safari zijn in eigen land “Dat is het mooie van het terugbrengen van zo’n soort: mensen kunnen er ook van genieten,” zegt hij We naderen het edelhertengebied en de sloot Met een kleine sprong bereiken we met droge voeten de overkant De eerste sporen van edelherten verschijnen op het pad We lopen langs dassen- en reeënwissels en Sjors wordt steeds enthousiaster “Als beheerder ga je echt voor zo’n gebied maar toch eigenlijk bijna wel.” Achter de meidoornstruiken doemt de natuurbrug voor ons op.  Natuurbrug De Mortelen is een indrukwekkend bouwwerk van vijftig meter breed en veertig meter lang Sinds de opening in februari 2020 is er heel wat veranderd in het natuurgebied De herten hadden de passage al binnen een paar dagen na opening gevonden “Met de uitbreiding van het leefgebied zijn de aantallen nu in 2024 gegroeid naar ongeveer 65 volwassen dieren en 30 à 40 kalveren” “Zo begint het langzaam wel een serieuze populatie edelherten in Brabant te worden In de bronsttijd zoeken de mannetjes en vrouwtjes elkaar op maar de rest van het jaar leven ze in gescheiden groepen We zien dat de verschillende groepen voorkeuren hebben voor bepaalde plekken.”  beheerders en collega’s uit andere gebieden monitort de grote kudde edelherten “We zien mooie effecten van hertenbegrazing: het zijn meer fijnproevers dan de runderen waardoor er fijnmaziger overgangen ontstaan in het landschap Ook interessant: rond mei als de kalveren worden geboren Het heeft niet alleen een zuiverende werking op het bloed Het helpt de hinden dus herstellen na het werpen van de jongen.”  Met 1 edelhert per 4 hectare is het belangrijk om in de gaten te houden of er niet teveel gegraasd wordt “We zien niet dat plantensoorten onder druk staan Nu moeten we bekijken hoe we omgaan met die hoge aantallen herten en het management en afschot ervan Natuurlijk hopen we dat de grote roofdieren die rol pakken.”  Op onze wandeling naar de natuurburg zien we paadjes en vaste wissels langs de bosrand Ook dassen en vossen maken zichtbaar gebruik van de brug: we volgen sporen en uitwerpselen Op de brug zelf zijn verschillende ondiepe poelen te vinden waar boomkikker en kamsalamander leven We spotten een roodborsttapuit op een boomstronk “De brug is een natuurgebied op zichzelf,” aldus Sjors Je hebt geluk.” Vanaf het hoogste punt van de wildpassage zien we vier grote edelherten grazen in een bosweide.  De huidige populatie edelherten heeft vooralsnog genoeg ruimte binnen het huidige gebied Het zou mooi zijn als ze ooit de volledige 3.000 hectare geschakelde natuur konden gebruiken “Landbouwschade en verkeersveiligheid zijn belangrijke redenen,” stelt hij “Er lopen nog altijd openbare wegen door het gebied dus één grote wildernis zal het voorlopig niet worden Misschien kunnen de edelherten over een aantal jaar vrij in Het Groene Woud leven Tekst: Marjolein Bezemer (Inkt & Aarde) Dit artikel is in opdracht geschreven ter gelegenheid van ARK35 Voor onze verjaardag nodigden we verschillende journalisten uit om met een frisse blik mee op pad te gaan in de zeven ARK-gebieden Hella Haasse voltooit haar eerste grote historische roman Twee jaar later verschijnt het boek bij uitgeverij Querido hield zij zich bezig met het levensverhaal van Charles d’Orléans (1394-1465) Ze droeg het verhaal van de man die vijfentwintig jaar in Engeland gevangen had gezeten Ze was er op het einde van de middelbare school aan begonnen vertelt ze in een interview met Arjan Peters (in Het woord is aan de schrijver Zij herkende zichzelf in de situatie van een dichter die vanuit het isolement moet werken ‘omdat de enige bevrijding die mogelijk was de verbeeldingskracht was’.Het is een traditionele historische roman Zo’n ‘naïeve’ historische roman – waarin een tijd die we niet werkelijk kennen als ‘levensecht’ wordt teruggetoverd – zal ze nooit meer schrijven Het boek wordt later in vertaling een succes De totstandkoming van In a Dark Wood Wandering is een bijzonder verhaal las een recensie over Het woud der verwachting in The Times Literary Supplement waarin toen ook niet-vertaalde boeken werden besproken Hij wilde het boek dolgraag lezen en is speciaal daarvoor Nederlands gaan leren Jaren heeft hij vervolgens aan de vertaling ervan gewerkt gevonden en is op zoek gegaan naar een uitgever die haar liet voltooien In 1989 maakten Hella Haasse en haar man ter promotie vanIn a Dark Wood Wandering een tournee door de Verenigde Staten Overal waar ze lezingen gaven werd het boek enthousiast ontvangen Na een driejarig onderzoek is de uitkomst helder: de hoge dichtheid van wespendieven in Het Groene Woud en het Kempen~Broek is mede te danken aan de aanwezigheid van geschikt bos Het is één van de conclusies die onderzoekers Jan van Diermen Willem van Manen en Stef van Rijn trekken in hun publicatie ‘Wespendieven van Het Groene Woud en Kempen~Broek Onderzoek naar Pernis apivorus in Brabant en Limburg 2013-2016’ Hun onderzoek verschijnt binnenkort in boekvorm Het eerste exemplaar wordt op 26 november 2024 feestelijk gepresenteerd in Udenhout De aanwezigheid van wespendieven in Nederland hangt in grote lijnen samen met de beschikbaarheid van voedsel én met bossen waar ze dit voedsel kunnen vinden En dat soort bossen zijn behoorlijk zeldzaam geworden Dit prikkelde de nieuwsgierigheid van initiatiefnemers Ger van den Oetelaar en Arno Braam: in hoeverre trekken deze zeldzame vogels naar de rijke leembossen van Het Groene Woud en het Kempen~Broek omdat wespendieven als een 'keurmerk' voor gezond natuurrijk bos gezien kunnen worden.  Van Manen en Van Rijn gingen op zoek naar antwoorden Het onderzoeksgebied omvatte Het Groene Woud in Noord-Brabant (85 km2) en het Kempen~Broek (115 km2) in de grensregio van Noord-Brabant Beide gebieden onderscheiden zich door de vele loofbossen op rijke leembodems registreerden de reproductie van de wespendieven die zich hier ophielden en onderzochten in welke landschappen ze hun eten zoeken Ook verzamelden ze informatie over prooisoorten het uitlezen van gps-trackers en het doen van ecologisch onderzoek De bevindingen brachten ze samen in een uniek boekwerk rijk voorzien van haarscherpe foto’s van onder anderen Dirk Eijkemans en screenshots van wildcamera’s die het nestleven vastlegden Het boek dat nu verschijnt is mogelijk gemaakt door ARK Rewilding Nederland ARK spant zich sinds 2019 in voor versterking en uitbreiding van leembossen in Het Groene Woud en het Kempen~Broek Met name in Het Groene Woud heeft ARK vele hectares natuur aan de leembossen toegevoegd met ondersteuning van de provincie Noord-Brabant en het Groen Ontwikkelfonds Brabant Hierdoor verbeteren de leefomstandigheden van talrijke dieren Samen met Vogelwerkgroep Midden-Brabant viert ARK op 26 november de totstandkoming van het boek over deze bijzondere roofvogel Het eerste exemplaar zal op deze avond worden uitgereikt aan vogelonderzoeker Frans van Erve die in 1967 de wespendief al beschreef in zijn publicatie Avifauna van Noord-Brabant Het boek bestellen kan via uitgeverij Pictures Publishers Het NYMA-terrein is binnenkort een innovatieve plek rijker In ’t Woud versterken de ondernemers elkaar en is duurzaamheid verweven in het pand en de bedrijfsvoering De bouw werd feestelijk ingeluid door wethouder Noël Vergunst In het eerste kwartaal van 2025 opent Woud zijn deuren Na een traject van twee jaar werden de plannen voor kavel 7 werkelijkheid Daarom was wethouder Noël Vergunst de uitgelezen persoon om het startsein te geven van de bouw Hij overhandigde initiatiefnemers Joppe van Stiphout en Inge van Dreumel een plant vanuit de gedachte: ‘het eerste zaadje is geplant’ Vergunst sprak tijdens de bijeenkomst zijn enthousiasme uit over de komst van Woud: “Voor dit terrein - waar traditioneel veel industrie was – is het goed dat er nu een ander soort werkgelegenheid komt Woud gaat uit van creativiteit en duurzaamheid creëren en groeien ondernemers samen onder één dak gedeelde faciliteiten en gezamenlijke ruimtes faciliteren dit de groene buitenomgeving als in de bedrijfsvoering Daarmee zet Woud een nieuwe standaard voor duurzaam bouwen en werken Het idee achter Woud trok al een diverse groep ondernemers actief in uiteenlopende sectoren als mobiliteit vormen samen een krachtig netwerk van innovatie In ’t Woud zijn nog enkele ruimtes te huur voor bedrijven die willen bijdragen aan een toekomstgerichte Deze week begint met vrijheid: op maandag vieren we Bevrijdingsdag En ook de rest van de week belooft veel goeds Ontdek wat er te doen is met onze jongerentips Deze week is er weer veel te beleven in Nijmegen een historische rondleiding of een filmklassieker live in concert Bij de snackmuur van de FEBO gebeuren diep in de nacht soms magische dingen Zo ontstond daar anderhalf jaar geleden het idee voor de band Competition IntoNijmegen sprak met de bandleden om meer te weten te komen over dit gloednieuwe project Nijmegen heeft een bruisend nachtleven met diverse clubs en bars die voor ieder wat wils bieden Om je wegwijs te maken in de Nijmeegse scene delen we een paar toffe tips van Know Nimma Deze feestjes mag je de komende tijd niet missen Op donderdagavond 1 mei en 5 juni is het de laatste kans om de gezelligste comedyavond van Nijmegen bij te wonen Dan sluit Comedy Nijmegen het theaterseizoen af met hun laatste twee shows in de tropische sferen van ROXY’S TIKIBAR Muzikale broedplaats De Basis heeft zeven nieuwe acts geselecteerd voor haar Talenttrajecten 2025-2026 In dit traject krijgen opkomende muzikanten een jaar lang begeleiding bij hun artistieke Onder dreiging van de Ku Klux Klan brengt Ryan Coogler met Sinners een krachtige mix van antiracisme drama en vampiermetafoor – met humor en blues De interactieve NEMO Science Tour toont spectaculaire experimenten die vragen beantwoorden als hoe een vliegtuig vliegt en waarom een auto van geluid verandert bij het passeren Op 28 mei demonstratie te zien bij De Jonge Onderzoekers in Nijmegen Op 18 mei wordt Bibliotheek Mariënburg omgetoverd tot één groot feestterrein tijdens het vrolijke festival ‘Familie Feest’ Kinderen kunnen samen met hun ouders en andere grote mensen op ontdekkingstocht langs feestelijke tradities De Nederlandse schrijver en dichter Kees ’t Hart krijgt een literair baken in Nijmegen Op vrijdag 2 mei om 16.00 uur zal hij zijn baken onthullen bij The Rebyl het gloednieuwe hotel op het Vierdaagseplein Guus Pengel zal hoofdspreker zijn tijdens de Nijmeegse Keti Koti Herdenking op 30 juni 2025 Guus Pengel is verbonden aan de Anton de Komleerstoel van de Vrije Universiteit Amsterdam en tekstschrijver voor muziek De lente staat in volle bloei in Nijmegen – hét moment om naar buiten te gaan en cultuur op te snuiven Lees snel verder voor onze cultuurtips van mei De negenentwintigjarige Mira Bunting is een gediplomeerd hovenier en oprichtster van het activistisch collectief Birnam Wood een Nieuw-Zeelands clubje alternatievelingen dat stiekem allerlei stukken grond bewerkt en daar groenten op kweekt De activiteiten zijn voornamelijk symbolisch maar zijn wel uitingen van protest: tegen de verwoesting van de aarde; tegen het grootkapitaal; tegen de globalisten Het mag in een roman dan geen verrassing zijn dat er van deze laatste groep een antagonistische vertegenwoordiger op de proppen komt – twee zelfs: de tot de adelstand verheven grootgrondbezitter Sir Owen Darvish en de Amerikaanse tech-multimiljardair Robert Lemoine Dit zijn grofweg de uitgangspunten van Het woud van Birnam De Canadese Eleanor Catton is met haar nieuwe roman wel op de grond van Nieuw-Zeeland gebleven maar anderszins van de negentiende eeuw overgestapt naar het huidige tijdsgewricht waar de technologie van surveillance en drones regeert Eleanor Catton heeft met Het woud van Birnam een ijzersterke compositie gecomponeerd, met hoofdrollen voor interactie, dialogen, psychologische diepgang en een plot. Een meesterlijk verteld noodlotsdrama, uitstekend vertaald, gesitueerd tegen de achtergrond van de eeuwige strijd tussen de zorg voor een betere wereld en het alomtegenwoordige kapitalisme. Vergelijk hiermee Jonathan Franzens Vrijheid (2010) en T.C. Boyle’s Na de barbarij (2011) – en voeg daar Het woud van Birnam aan toe. Eleanor Catton – Het woud van Birnam. Vertaald door Gerda Baardman en Jan de Nijs. Ambo|Anthos, Amsterdam. 396 blz. € 26,99. Eleanor Catton is geen Canadese, ze is een in Canada geboren Nieuw-Zealander en groeide vanaf haar zesde ook op in N-Z. John Vandaele Kunnen koolstofkredieten een deel leveren van de miljarden die nodig zijn om het Congolese woud te redden MO* trok naar Congo en zag er zowel hoopvolle projecten als struikelblokken Maar kunnen we het ons permitteren om het systeem van koolstofkredieten niét te gebruiken De projectleider van de beschermingsconcessie Safbois Emmanuel bij de machines van het houtkapbedrijf Safbois Om het Congolese woud en andere belangrijke bossen te redden Kunnen koolstofkredieten daar een deel van leveren MO* trok naar Congo en zag zowel hoopvolle projecten als struikelblokken Welk deel van de opbrengst van koolstofkredieten moet terugvloeien naar de gemeenschap En kunnen we het ons permitteren om dit instrument niét te gebruiken Jurgen Heytens, bevlogen Gentenaar en aanjager van de Belgische herbebossings-ngo Faja Lobi Met zijn project plantte hij al zo’n 4000 hectare bos aan in de savannes van de provincie Kwilu in het westen van Congo De bossen hebben intussen al vele duizenden ton CO2 opgeslagen Om te berekenen hoeveel de bossen hebben opgeslagen nodigde Faja Lobi de consultants uit van South Pole een van ’s werelds grootste ontwikkelaars van klimaatprojecten uit Uit hun berekeningen leerde Heytens dat er vanaf 2024 jaarlijks makkelijk 100.000 dollar Achter koolstofkredieten gaat een marktlogica schuil Het uitgangspunt is dat je een euro moet inzetten waar die het grootste verschil kan maken ‘Met die verkoopopbrengst van onze koolstofkredieten gaan wij de uitbouw van onze boslandbouw ondersteunen We keren het geld niet uit aan de gemeenschappen maar we zorgen in onderling overleg voor de nodige infrastructuur De mensen beslissen dus zelf mee waarin we het geld investeren De clans die hun gronden in concessie gaven Op die manier krijgt het bos waarde voor hen en genereren ze inkomsten als ze het níet kappen.’ Veel hangt daarbij af van de prijs op de vrijwillige koolstofmarkt waarbij South Pole er van uitgaat dat 8 dollar per ton een realistische verwachting is Heytens gelooft in het nut van koolstofkredieten Maar tegelijk liggen die kredieten zwaar onder vuur Bosbescherming in Congo kan op vele manieren Met een energiebeleid dat een alternatief biedt voor houtskool Of met een landbouwbeleid dat niet meer steunt op het kappen en verbranden van bos Maar er zijn dus ook de zogenaamde koolstofkredieten Een poging tot korte en bondige samenvatting: de klimaatverandering wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de verzadiging van de atmosfeer met koolstofdioxide bijvoorbeeld door bosbouw of door boskap te vermijden kan die inspanning uitdrukken in tonnen CO2 die worden opgeslagen in de bomen Die inspanning (dus x-aantal ton CO2) wordt vervolgens op de internationale koolstofmarkt verkocht aan de hoogste bieder De kopers zijn dikwijls rijke ondernemingen of staten die hun eigen uitstoot niet voldoende verminderen en deze daarom met koolstofkredieten willen compenseren Bijvoorbeeld: een bedrijf dat pakweg 10.000 ton CO2 uitstoot claimt klimaatneutraal te zijn door elders 10.000 ton aan CO2-reducties te kopen Achter koolstofkredieten gaat dus een marktlogica schuil Het uitgangspunt is de overtuiging dat je een euro moet inzetten waar die het grootste verschil op het vlak van CO2-reductie kan maken Die reductie kan gebeuren door herbebossing of door vermeden ontbossing Maar dat laatste is moeilijker te bewijzen Je moet dan al een geloofwaardig basisscenario kunnen vastleggen waarbij je aantoont dat het project ervoor gezorgd heeft dat er minder ontbossing plaatsvond Bovendien staat of valt het systeem van koolstofkredieten met de geloofwaardigheid van de certificatie van de CO2-opslag claimen dat ze klimaatneutraal zijn op basis van koolstofkredieten die niet ernstig gevalideerd zijn Dat is dan pure greenwashing: de praktijk wordt gepresenteerd als mi­li­eu­vrien­de­lijk Daarnaast heb je ook strengere certificatiestandaarden Onlangs pakte de Britse krant The Guardian uit met onderzoek dat de claims van Verra over vermeden ontbossing sterk in vraag stelde Een cruciaal punt van kritiek was de geloofwaardigheid van het basisscenario voor ontbossing Een andere kritiek luidde dat de verificatie maar om de tien jaar gebeurt Ze brengt daardoor onvoorspelbare gebeurtenissen zoals de verkiezing van de Braziliaanse president Jair Bolsonara en diens aanmoediging om het Amazonewoud te kappen Verra kondigde intussen aan dat de verificatie voortaan om de zes jaar zal gebeuren ‘Maar je moet er dan wel rekening mee houden dat een groter deel van de opbrengsten naar de certifiërende instanties zal gaan.’ Vandaag vragen ze al makkelijk een kwart van de opbrengst Hout levert de voornaamste energie voor de meeste Congolezen Er zijn veel verschillende actoren in Congo die koolstofkredieten tot stand kunnen doen komen Een voorbeeld zijn de zogenaamde concessions de conservation (vrij te vertalen als ‘beschermingsconcessies’) De Congolese staat heeft de voorbije vijftien jaar 26 beschermingsconcessies toegekend al heeft een ministeriële herzieningscommissie dit voorjaar de meerderheid ervan beëindigd of tijdelijk stilgezet Beschermingsconcessies kunnen maar succesvol het woud beschermen als de licentiehouder de bevolking betrekt in het ruimere verhaal De Congolese burgers moeten worden bijgestaan in hun zoektocht naar een ontwikkelingspad dat welvaart brengt en dat tegelijk het woud intact laat De opdracht is om de bevolking uit te leggen wat de koolstofhandel is en om mensen duidelijk maken dat gezamenlijk bosbeheer geld kan opbrengen voor hen ‘Je moet aan de lokale gemeenschappen uitleggen dat je dit samen doet zegt Jennifer Holland van Zamba Consulting die voor meerdere van zulke concessies advies heeft gegeven ‘Alleen zo zullen mensen bereid zijn om hun manier van landbouw bedrijven volledig om te gooien.’ De traditionele zwerflandbouw in Congo en elders schept vruchtbare landbouwgrond door woud te kappen Sommige van die beschermingsconcessies zijn oude houtkapconcessies die omgezet worden vaak pas nadat de eigenaar de beste bomen al gekapt en verhandeld heeft De Amerikaanse familie Blattner heeft er met haar bedrijf Safbois van 2000 tot 2008 bomen gekapt en heeft er nu nog grote palmplantages en een palmoliefabriek Haar oude kapconcessies – met een oppervlakte van 348.000 hectare dat is groter dan een Belgische provincie — zette de familie in 2009 om in een beschermingsconcessie Tijdens ons bezoek stellen we vast dat het verleden van boskap nog steeds niet is verteerd De lokale chef Ngwangwa Icombé van de collectivité Balukolambila heeft geen goede herinneringen aan de kapconcessie: ‘De gouverneur kreeg geld om de kapvergunning erdoor te duwen We werden als gemeenschappen onder grote politieke druk gezet haast verplicht om te tekenen om de roofbouw op onze bossen te aanvaarden ‘Het bedrijf kwam zijn verplichtingen niet na zoals de bouw van scholen en gezondheidscentra We werden als het ware uit onze eigen bossen verjaagd en stonden machteloos.’ Toen de kapconcessie werd omgezet in een beschermingsconcessie Je hebt eerst tegen onze wil in onze bossen gekapt dan heb je het recht niet meer om hier te komen.’ Jennifer Holland die de Blattners adviseert en het project opvolgt legt uit dat de familie op deze manier een ‘positieve erfenis’ wil nalaten Het project slaagde er vrij snel in om 2,5 miljoen ton CO2 aan koolstofkredieten te laten certifiëren De auditeur was toen de Rainforest Alliance Die certificatie was mede gebaseerd op de omzetting zelf: als Safbois stopt met kappen Als er bovendien minder wegen worden aangelegd voor de boskap zal ook de bevolking de zone minder snel exploiteren voor landbouw en houtskool De 2,5 miljoen ton CO2 werden verkocht aan gemiddeld 1 dollar per ton — op dat moment lag de prijs voor koolstofkredieten nog heel laag Holland: ‘Soms ging het om Amerikaanse universiteiten die 100 ton voor 70 cent per ton kochten.’ 12,5% van die verkoopopbrengst werd gebruikt voor de gemeenschappen Dat geld moest de bevolking helpen en motiveren om niet langer het bos te kappen voor landbouw en houtskool Om zo dan bijkomende koolstofkredieten te verdienen ‘We slagen er niet in om nog koolstofkredieten te laten certifiëren’ ‘Daardoor kunnen we onze sociale doelstellingen moeilijk bereiken We houden nog personeel in dienst en verrichten nog wat activiteiten maar we dreigen in een vicieuze cirkel te belanden De gemeenschappen hebben veel noden en verwachtingen Holland wijdt die problemen onder meer aan het verkeerd ingeschatte basisscenario voor ontbossing ‘De ontbossing werd veel te laag ingeschat In het scenario werd er haast van uitgegaan dat er geen zwerflandbouw was die neerkomt op het afbranden van woud voor landbouwdoeleinden Daardoor hebben we eigenlijk tien jaar lang geen koolstofkredieten geleverd.’ ‘hebben we geprobeerd om aan onze doelen voor de gemeenschappen te voldoen Dat is ook wat de lokale werkleider Emmanuel ons toont als we ter plekke zijn koffiebomen ter verrijking van de landbouw… Er ontstaat een onderdrukt gelach wanneer ik vraag of dat volstaat om te stoppen met het bos in brand te steken om vruchtbare landbouwgrond te krijgen Die lach ontgaat onze begeleider Emmanuel niet Hij reageert door te stellen dat ‘zero-ontbossing nergens bestaat’ Het mag duidelijk zijn: dit is geen volwaardig partnerschap om samen koolstofkredieten te realiseren waar zich destijds het hoofdkwartier van het houtbedrijf bevond De machines waarmee de houtkap werd verricht staan er te vergaan als schaduwen uit het verleden Wanneer we even later met de chef van Yafunga praten blijkt heel wat ontevredenheid: ‘De ons beloofde school is nog altijd niet af We zouden een recht van gebruik krijgen van 1 miljoen Congolese frank (omgerekend zo’n 5000 euro) maar we kregen slechts 300.000 frank.’ Emmanual reageert daarop door te stellen dat wie teveel bos kapt Het mag duidelijk zijn: dit is geen volwaardig partnerschap waar beide kanten samen koolstofkredieten realiseren Dat is ook wat Jennifer Holland ons vooraf had gezegd: ‘De communicatie kan nog stukken beter blijkt dat de ministeriële commissie ter herziening van de woudconcessies alle beschermingsconcessies Ook de concessies van Safbois zijn stopgezet Het is niet duidelijk hoe het verder moet met het project Een beschermingsconcessie die wél koolstofkredieten weet te genereren is het project ERA in de provincie Mai Ndombe Het laatste monitoringrapport van ERA heeft het over 22 miljoen ton CO2 die dankzij het project vermeden zouden zijn tussen 2017 en 2020 Dat is vooral ook te danken aan het gunstig ingestelde basisscenario — de zogenaamde baseline van ontbossing zonder het project die in dit geval uitging van veel zwerflandbouw: als het project er dan voor zorgt dat er minder ontbost wordt dan het basisscenario schept het koolstofkredieten en rinkelt de kassa Aan de geldende prijzen spreken we daarmee over 100 miljoen euro inkomsten voor deze zone die 249.000 hectare groot is en een bevolking van 100.000 mensen telt is de zwerflandbouw de voornaamste bron van ontbossing Die zou hier door intensieve begeleiding met twee landbouwkundigen per dorp sterk verminderd zijn Er zijn heel wat scholen en gezondheidscentra gebouwd In Nioki vangen we bij het middenveld een vage echo op dat de mensen veel gesteund worden in het ERA-project Toch krijgen we geen antwoord op onze vragen over de verdeling van de opbrengsten aan het management van ERA of de SCS Global Services dat een van de laatste rapporten over ERA schreef De bevolking blijft een van de armste ter wereld De kindersterfte onder de vijf jaar zit op 220 per 1000 kinderen ook dat is een van de hoogste cijfers ter wereld De Congolese minister van Milieu Ève Bazaiba was bijzonder lovend over ERA Ze noemde het zowat het enige project dat de regels volgt en voldoende middelen aan de Congolese staat geeft Ook de herzieningscommissie van de concessies bevestigde de ERA-concessie terwijl zowat alle andere beschermingsconcessies minstens on hold werden gezet ‘Dat het project 4 miljoen dollar doorspeelde aan de provincie en een niet gekend bedrag aan het ministerie’ in de wijde omgeving rond de stad Goma in de oostelijke provincie Noord-Kivu Dit project van het Wereldnatuurfonds (WWF) motiveerde boeren om op stukken grond Door plantages aan te leggen zou de bevolking minder moeten terugvallen op de houtskool uit het Virungapark dat beschermd en bedreigd Unesco-Werelderfgoed is Een tweede luik van het project was de verdeling Die moeten het rendement van de houtskool verhogen ‘Het moest gaan om grote percelen waar 10 jaar eerder géén bos stond Als daarvan geen goede satellietbeelden bestonden Het derde luik betrof de aanvraag van koolstofkredieten voor de intussen 13.000 hectare bosjes en bossen de 700 ton ecologische houtskool en de 90.000 verbeterde ovens die verkocht werden Die aanvraag werd geïnitieerd door de provinciale autoriteiten van Noord-Kivu Zij vroegen de hulp van het Brusselse expertenbureau CO2logic (dat intussen opging in Southpole) om de realisaties van koolstofopslag te certifiëren en te vertalen in aantal ton CO2 Die CO2 kon dan verkocht worden aan de meest biedende op de vrijwillige koolstofmarkt ‘Wij werken met de certificatiestandaard Gold Standard omdat daar de eisen het hoogst liggen’ ‘Die geeft de beste garanties dat het om echte realisaties gaat.’ ‘In dit geval moest het gaan om percelen van minstens 1,25 hectare waar 10 jaar eerder geen bos stond’ verduidelijkt Noppen de certificatie van de Ecomakala-koolstofopslag ‘Als daarvan geen goede satellietbeelden bestonden Bovendien werd een gemiddelde berekend van de omvang van de bomen waarvan een deel om de zoveel jaren gekapt wordt om houtskool van te maken.’ ‘Uiteindelijk werd op die manier 220.000 ton gecertifieerd De overige 20% wordt bijgehouden als buffer voor het geval er met de gecertifieerde bossen verkeerde dingen gebeuren Er moet immers permanent een bepaalde hoeveelheid extra bos overeind blijven staan.’ Via CO2logic/Southpole werd een koper voor de koolstofkredieten gevonden; het Belgische chemiebedrijf UCB ‘De marktprijs bedroeg toen zo’n 5 dollar per ton vertelt Noppen.’ De overeenkomst met hen laat me niet toe om hierover meer te zeggen.’ Dat betekent dat de verkoop minstens 1 miljoen dollar moet hebben opgebracht De opbrengst van de verkoop van de kredieten wordt in dit project niet verdeeld onder de boeren/eigenaars van de bomen Omdat zij eerder sterk bijgestaan werden door WWF om de bomen te planten en omdat ze met de verkoop van de houtskool al verdiend hebben aan het project ‘Het is de bedoeling dat ook andere boeren nu dezelfde kans krijgen,’ zegt Thierry Lusenge die bij WWF het project opvolgde — maar intussen voor Southpole werkt beslist de stuurgroep van het koolstofproject van de provincie Noord-Kivu Die bestaat in meerderheid uit vertegenwoordigers van de diverse ministeries maar ook uit vertegenwoordigers van WWF en organisaties uit het middenveld ‘Zij stellen een plan op over wat er met die opbrengsten moet gebeuren,’ verduidelijkt Noppen ‘Maar voor ons is het duidelijk,’ vervolgt hij ‘dat dezelfde activiteiten moeten worden voortgezet meer elektrische kooktoestellen… Zo moet een positieve cirkel ontstaan.’ Noppen is zo eerlijk te verklaren dat de benutting van die middelen beter had gekund ‘We hebben te snel een groot bedrag toegekend Daar zijn 500 hectaren nieuwe bossen mee geplant Er zijn teveel functioneringskosten aangerekend het had gekund met één wagen in plaats van drie Natuurlijk is het voor Soutpole niet evident om aan de provinciale regering te vertellen hoe ze de middelen moet besteden die het project lang heeft geleid en afkomstig is van de regio het nu vanuit Southpole mee begeleidt.' 'Regeringen hebben er ook belang bij om hun reputatie op dit gebied hoog te houden Zimbabwe heeft op een bepaald moment de opbrengst van koolstofkredieten oneigenlijk gebruikt Op korte termijn is dat misschien interessant Want je ondergraaft meteen de waarde van de koolstofkredieten als je ze gebruikt voor de verkeerde zaken.’ Er is nog werk aan het systeem van koolstofkredieten Zelfs de certificatiestandaarden die veel erkenning genieten Ze certifiëren zogenaamd vermeden ontbossing die na enkele jaren al afgebrand of gekapt blijkt te zijn Dat vernemen we via een toevallig samenwerkingsverband tussen een aantal wetenschappers en een krant Het is een pijnlijk gebeuren en ondergraaft de geloofwaardigheid van koolstofkredieten om ontbossing tegen te gaan en dus ook de prijs van koolstofkredieten’ ‘Dat biedt meer mogelijkheden tot ontwikkeling van de lokale gemeenschappen Maar na de publicatie van het onderzoek van The Guardian daalden de prijzen weer.’ maar de oplossing kan natuurlijk nooit zijn om de ogen te sluiten voor gemaakte fouten Zeker omdat er heel wat koolstofkredieten zijn die nog minder goed gecertifieerd zijn dan die door Verra of de Gold Standard Als bedrijven zulke koolstofkredieten kopen Een ander argument tegen de koolstofkredieten is dat bedrijven en landen beter hun eigen uitstoot verminderen dan die te willen compenseren door elders kredieten te kopen de bevlogen Gentenaar van herbebossingsproject Faja Lobi werpt daar tegen op dat veel van die emissies niet meteen zullen en kunnen verdwijnen is het te verkiezen is dat rijke actoren koolstofkredieten kopen om zich nu al te kunnen tooien met klimaatvriendelijke veren in afwachting dat ze tevens de eigen uitstoot uitdoven Wie gelooft dat dit kan volstaan om de Congolese bevolking, die snel aangroeit en een van de armste ter wereld is, te overtuigen om hun natuurlijke bossen niet te kappen? Terwijl zowat alle andere volkeren dat laatste intussen al wél gedaan hebben? Koolstofkredieten kunnen een manier zijn om meer geld naar de eerste long van de wereld te krijgen. Maar het instrument is niet af, er is werk aan. Als we willen dat dit instrument beter werkt, moet er dan niet harder aan gewerkt worden? Ook Herman Noppen, die voor Southpole dagelijks werkt met de standaard, erkent dat er best meer transparantie en structuur zoumoeten komen. ‘Het is moeilijk uit te leggen dat je met de ene standaard meer koolstofkredieten produceert dan met een andere.’ Moeten overheden, wetenschappers en middenveld niet voluit betrokken worden bij het perfectioneren van dit instrument? Koen Schoors, professor economie aan de UGent, vraag zich af of er er geen grondiger en geautomatiseerde metingen haalbaar zijn met behulp van constante monitoring van satellietenbeelden gecombineerd met artificiële intelligentie. Dat wordt in de toekomst inderdaad erg belangrijk, erkent Herman Noppen, maar de beeldvorming is nu dikwijls nog te onnauwkeurig daarvoor. Een belangrijke vraag bij het systeem van koolstofkredieten is hoe de opbrengsten ervan verdeeld worden. Dat hangt onder andere af van eigendomsstructuren en institutionele regelingen. Een opmerkelijk vernieuwing in Congo op dat vlak zijn de zogenaamde concessies voor lokale gemeenschapsbossen. Die geven lokale gemeenschappen een juridische eigendomstitel voor de wouden die ze dikwijls al lange tijd bewonen en beheren. ‘Het is iets waar we als middenveld lang voor geijverd hebben’, vertelt Sagesse Nziavake van de internationale ngo Tropenbos International. Zij begeleidt in de provincie Tshopo meerdere gemeenschappen met gemeenschapsbossen. Sagesse Nziavake van Tropenbos legt uit dat een lokaal gemeenschapsbos de lokale gemeenschap zeggenschap geeft, maar geen garantie biedt op de bescherming van het bos ‘In 2014 werd een wet op de gemeenschapsbossen goedgekeurd op nationaal niveau. Die moet voorkomen dat de staat gronden in concessie geeft aan derden buiten de lokale gemeenschappen om. Natuurlijk bestaat er zoiets als voorvaderlijke gewoonterechten maar de wet is sterker dan dat, en daarom verkieslijk.’ De wet voorziet dat er in elk gemeenschapsbos een zone voor lokale ontwikkeling moet zijn, een zone voor de ambachtelijke exploitatie van hout en een beschermde zone. ‘Wel is het niet wettelijk bepaald welk percentage er beschermd moet worden’, zegt Nziavake. ‘Dat percentage kan dus ook nul zijn. Wij streven ernaar dat 10% beschermd wordt.’ De gemeenschapsbossen geven kleine gemeenschappen in bosrijke gebieden zoals Tshopo zeggenschap over grote wouden. In Basugo leven 1200 mensen in een gebied van 160.000 hectare. Het is voor 97% bedekt met bos. Daarvan kon de gemeenschap, met de hulp van Tropenbos International, recent 49.500 hectaren laten erkennen als hun gemeenschapsbos. ‘We zijn rijk, en het bos is onze bank, dat klopt’, zegt de voorzitter van het beheerscomité van het gemeenschapswoud. ‘Maar die rijkdom vertrekt. Wij blijven onder een rieten dak wonen, terwijl onze bossen anderen helpen. Door het gemeenschapsbos kunnen anderen hier niet zomaar meer komen kappen. Dat gebeurt nu minder dan vroeger.’ ‘Verder krijgen we steun van Tropenbos om cacao en palmbomen te planten, wat ons inkomen verhoogt’, vertelt de voorzitter ons. ‘En we leren onze wouden beter beheren.’ Er is een beheersplan gemaakt waarbij de eerste vijf kilometer van de weg gelden als landbouwgebied. Daarna volgt een zone voor ambachtelijke houtproductie, jacht en pluk. Het verst gelegen gebied wil men beschermen. Toch blijkt een aanpalende gemeenschap soms gebruik te maken van hun meer afgelegen bossen. Bovendien blijkt de ‘chef de secteur’, die formeel gezien niet langer het recht geeft om anderen jacht- of kapvergunningen te geven, dat toch nog te doen, op een informele manier en tegen een soort betaling. ‘Wij klagen dat aan bij het ministerie, maar kregen tot nu toe geen reactie.’ Met de advocaat van Tropenbos International zoekt de gemeenschap verhaal hogerop. Hogere overheden talmen ook om de titels voor de vele aanvragen voor gemeenschapsbossen toe te kennen. Er zijn er 26 aangevraagd in de provincie Tshopo en intussen zijn er drie toegekend. Het is duidelijk dat zo’n gemeenschapsbos de verhoudingen verandert en meer macht geeft aan lokale gemeenschappen. Dat botst op weerstand van de partijen die daar iets bij te verliezen hebben. Diverse ngo’s zijn, met steun van de Belgische ontwikkelingssamenwerking, betrokken bij de projecten van Tropenbos International in Tshopo. Johan Slimbrouck van Join for Water licht toe hoe zij naar dit project kijken: ‘Het gemeenschapsbos is een interessante werkvorm. Goede resultaten zijn niet verzekerd, je moet eraan werken. Maar het goede is dat de plaatselijke bevolking echt betrokken wordt.’ Bij onze bezoeken aan de dorpen blijkt telkens weer dat drinkbaar water niet evident is hier. Hele dorpen laven zich aan bronwater dat gewoon uit de grond opborrelt en daar dan een plas vormt. Dat stelt heel wat gezondheidsrisico’s. De mensen in de dorpen stellen expliciet de vraag naar hulp hierbij. ‘We beseffen ook dat gemeenschapsbossen niet per se ontbossing uitsluiten.’ ‘We zijn van plan om bij te dragen aan toegang tot drinkwater’, vertelt Harald Van der Hoek van Join for Water: ‘Zowel in het DGD-programma van de Belgische ontwikkelingssamenwerking als in het EU-project hebben we hiervoor middelen voorzien. Vanuit het Vlaams Partnerschap Water voor Ontwikkeling komt er ook een bijdrage als “eigen inbreng” in die projecten. Maar hoe dan ook zal het beschikbare budget te klein zijn om de gehele bevolking in de interventiezone toegang te bieden tot drinkwater.’ Ook Bos+ steunt dit project. Bram Sercu legt uit waarom ze het project steunen: ‘Omdat we voor bosbescherming, herbebossing en boslandbouw gaan. We zijn voor veerkrachtige sociaalecologische systemen en daar kunnen gemeenschapsbossen toe bijdragen. Al beseffen we ook dat gemeenschapsbossen niet per se ontbossing uitsluiten als gemeenschappen zouden beslissen om zich toe te leggen op ambachtelijke houtkap.’ Dit artikel kwam tot stand met steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek. Het onderzoek naar de wespendief is tussen 2013 en 2016 uitgevoerd door Jan van Diermen Willem van Manen en Stef van Rijn en werd mede mogelijk gemaakt door ARK Rewilding Nederland en de Vogelwerkgroep Midden-Brabant Dat Frans van Erve het eerste exemplaar kreeg heeft volgens Nico Hilgers te maken met Frans’ publicatie in 1967: de Avifauna van Noord-Brabant “Dat was het knappe resultaat van de fietstochten die Frans door de hele provincie ondernam om de vogelstand in kaart te brengen" “Het is een eer het eerste exemplaar over de wespendief aan hem te overhandigen.” Hij nam de gelegenheid te baat om kort terug te blikken op de jaren zestig van de vorige eeuw toen hij zijn Avifauna van Noord-Brabant schreef “Ik weet nog dat er destijds nauwelijks actuele broedgevallen waren van de wespendief Dat viel nog niet mee; wespendieven slaan geen alarm als je in de buurt bent Ze verdwijnen doorgaans geruisloos tussen de bomen.” Dat er nu een studie voorhanden is waarin gezenderde wespendieven hun gedrag en gewoonten prijsgeven Het onderzoek dat tussen 2013 en 2016 plaatsvond concentreerde zich in twee gebieden: Het Groene Woud in Noord-Brabant en het Kempen~Broek op de grens van Noord-Brabant Samen met vrijwilligers uit Nederland en Vlaanderen brachten de onderzoekers in kaart op welke manier wespendieven hier hun leefruimte gebruiken waar en wanneer ze foerageren en welke prooien ze zich goed laten smaken.  “Eigenlijk is de wespendief een Afrikaanse vogel” vertelde onderzoeker/auteur Stef van Rijn tijdens de boekpresentatie “Hij komt maar een paar maanden per jaar naar Nederland om te broeden.” Sinds de vogel begin jaren zeventig de aandacht van vogelonderzoekers trok is de ontwikkeling van de populatie tot op de dag van vandaag bijgehouden “Die brengt een aantal trends aan het licht” “Zo zien we dat het aantal paartjes in de loop der tijd in veel gebieden stevig afnam en dat de conditie van de jongen terugliep Ze zijn steeds magerder geworden.” Oorzaak: gebrek aan het juiste voedsel “De insectenstand – om precies te zijn: het aantal wespennesten – liep in veel gebieden terug En nog steeds zijn het moeilijke wespenjaren.” In het kielzog van de afname van het aantal insecten is ook het aantal zanglijsters en houtduiven stevig tanende De nestjongen van deze soorten staan eveneens hoog op de menulijst van wespendieven “Aan de cijfers zien we dat dit duidelijke gevolgen heeft voor wespendieven en andere dieren die hiervan afhankelijk zijn.” Temidden van deze trends bleken twee gebieden een uitzondering: Het Groene Woud en het Kempen~Broek zelf sinds zijn jeugd een groot liefhebber van roofvogels en in het bijzonder de wespendief besloot rond 2010 samen met ecoloog Arno Braam een balletje tot onderzoek op te gooien “Want waarom doen deze bijzondere vogels het in deze gebieden goed en op andere plaatsen niet?” Volgens Stef en zijn onderzoekscollega’s heeft dat allemaal te maken met de aanwezigheid van bos zeker als het gaat om natte bossen op leem- en zandgronden” Want daar vinden wespendieven wat ze in het broedseizoen nodig hebben: genoeg wespenlarven en jonge vogels maar bijvoorbeeld ook kikkers en broed van hommels.”  Het boek over de wespendieven van Het Groene Woud en het Kempen~Broek bevat alle details over hoe wespendieven beide gebieden benutten en waar en wanneer ze naar hun voedsel zoeken Bij hun onderzoek maakten de onderzoekers onder meer gebruik van GPS-trackers en wildcamera’s Onmisbaar was de inzet van talrijke vrijwilligers uit Brabant Limburg en Vlaanderen die drie jaar lang meehielpen met het zenderen van de vogels en het verzamelen van alle data Stef: “Al die gegevens vormen een belangrijke en wetenschappelijke basis voor een gedegen bescherming van de wespendief omdat we nu weten wat ze nodig hebben in het broedseizoen.”  “Als ARK Rewilding Nederland vormen we al vele jaren landbouwgrond om tot natuur Doel is om de bestaande natuurgebieden in het Kempen~Broek en Het Groene Woud uit te breiden Dit moet ertoe leiden dat deze gebieden op eigen kracht de toekomst tegemoet gaan en een leefgebied worden van soorten die nu nog zeldzaam zijn De resultaten uit dit wespendiefonderzoek bieden ons aanknopingspunten om de leefomstandigheden van deze bijzondere roofvogel verder te verbeteren in de Brabantse en Limburgse bossen.”  Het boek ‘Wespendieven in Het Groene Woud en het Kempen~Broek. Onderzoek naar de Pernis apivorus in Brabant en Limburg 2013-2016’ is nu online te bestellen via de website van uitgeverij Pictures Publishers In Duitsland is Yves Rausch veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie jaar De man kreeg de bijnaam "Rambo van het Zwarte Woud" toen hij vorig jaar vier agenten met een pistool bedreigde in Oppenau hun wapens afnam en zich daarna dagenlang schuilhield in het bos Na een klopjacht van vijf dagen met honderden agenten en helikopters kon hij ingerekend worden Yves Rausch zette in juli vorig jaar de regio rond Oppenau in rep en roer Een bewoner van het dorp in het zuiden van Duitsland had de politie gebeld voor een verdachte man die met pijl en boog rondliep maar de man kon hen overmeesteren en nam hun dienstwapens af Daarna vluchtte Rausch het Zwarte Woud in en hield er zich dagenlang schuil De man kende het bos blijkbaar op zijn duimpje Duitse politie zoekt naar gevaarlijke "Rambo" in het Zwarte Woud De politie zette een klopjacht op met in totaal meer dan 2.500 agenten Uiteindelijk kostte het vijf dagen om de man te vinden en hem op te pakken Duitse media kwamen al snel met de bijnaam "Wald-Rambo" ofwel "Rambo van het Zwarte Woud" een verwijzing naar de Amerikaanse film 'Rambo: First Blood' (1982) Hij vertoonde ook bepaalde fysieke gelijkenissen met de actieheld: Rausch liep vaak rond in camouflagekledij en volgens de aanklager was hij een wapengek De aanklagers hadden 3 jaar en 9 maanden gevangenisstraf geëist wegens gijzeling en verboden wapenbezit Volgens zijn advocaat is hij verminderd toerekeningsvatbaar en was er geen sprake van een serieuze gijzelingssituatie De verdediging ijverde voor een voorwaardelijke straf is er nu Bosrijk van Anne Sverdrup-Thygeson Bosrijk is daarbij niet alleen een boek over de natuur Sverdrup-Thygeson gaat meermaals in op vragen zoals: ‘Wat betekent het bos voor de mens?’ en ‘Wat betekent de mens voor het bos?’ Het boek maakt dan ook regelmatig uitstapjes naar de geschiedenis en de mythologie Zo gaat Sverdrup-Thygeson bijvoorbeeld in op de historische betekenis van de maretak een parasitaire plant die magische krachten kan opleveren dat dachten Keltische priesters en de bekende striphelden Asterix en Obelix en waarom de bever een vis is (als we de christelijke kerk mogen geloven) Tussen alle gekke weetjes door weet Sverdrup-Thygeson ook op een luchtige manier de zwaardere thema’s rondom het bos te behandelen, zoals de gevolgen van klimaatverandering en grootschalige ontbossing Daarbij legt ze op een heldere manier uit waarom biodiversiteit zo belangrijk is en wat het nu eigenlijk betekent als een dier- of plantsoort met uitsterven wordt bedreigd Bosrijk is oorspronkelijk geschreven voor Noorse lezers De focus ligt namelijk vaak op de uitgestrekte Noorse bossen en de bijzondere relatie die Noren hebben met de houtindustrie Nederlandse en Belgische lezers kunnen zich daardoor misschien soms een beetje buitengesloten voelen Desondanks is Bosrijk een absolute aanrader voor elke leergierige lezer Klik hier om in te loggen Verplichte velden zijn gemarkeerd met een * Mijn naam en e-mail bewaren in deze browser voor de volgende keer wanneer ik een reactie plaats Δdocument.getElementById( "ak_js_1" ).setAttribute( "value"